Ыам ыйын 24 күнэ — Арассыыйаҕа, Болгарияҕа, Хотугу Македонияҕа — Славян суругун-бичигин уонна култууратын күнэ. Бу күн православнайдар IX үйэҕэ олоро сылдьыбыт Кирилл уонна Мефодий диэн ини-бии гириэк манаахтаарын санаан ааһар күннэрэ. Бу дьон славяннарга суругу-бичиги биэрбит дьонунан ааҕыллаллар.
🔹1571 — Кырыым хаана Девлет-Гирей Москуба кириэмилин осаадалаабыт. Тулалыыр дьиэлэр барыта урусхалланаллар.
🔹1684 — Саха сирин бойобуодата Иван Приклонскай уурайбыт. Приклонскай 1680 сыллаахха Арассыыйаҕа саҕаламмыт реформаны Саха сиригэр ыыта кэлбитэ. Сүрүн соруга — Дьокуускай остуруогун байыаннай-административнай уокурук киинигэр — куоракка — кубулутуу. 1682 сыллаахха хаҥаластар Дьэнник салалталаах түмүллүүлэрин үлтү сынньар. Дьэнниги бэйэтин куоракка аҕалан өлөттөрөр. 1685 сыллаахха сиэри-майгыны аһара кэспитин иһин кинини митрополит Павел сууттатан турардаах.
🔹1822 — Эквадор Испанияттан тутулуга суох буолбут.
🔹1826 — Николай I ыраахтааҕы Арассыыйаҕа крепостной быраап туллаҥныа суохтааҕын туһунан манифест таһаарбыт.
🔹1829 — Арассыыйа ыраахтааҕыта Николай I Польша хоруолун титулун ылбыт.
🔹1844 — Сэмюэл Морзе аан бастакы телеграмманы Вашингтон куоратыттан Балтиморга ыыппыт.
🔹1883 — Нью-Йорк куоратыгар 14 сыл устата тутуллубут Бруклин күргэтин аспыттар.
🔹1943 — ыам ыйын 24—27 күннэригэр буолбут обкуом тыа хаһаайыстыбатыгар аналлаах пленумугар Илья Винокуров салалта алҕастарыттан Саха сиригэр хоргуйуу буолбутун туһунан хорсуннук тыл эппитэ. Онтон от ыйыгар кинини совнарком бэрэстээтэлинэн анаабыттара, өрөспүүбүлүкэни салайан олорбут Ион Степаненконы үлэтиттэн уһулбуттара.
🔹1956 — Бастакы Евровидение ырыа күрэҕэ Швейцарияҕа Лугано куоратыгар буолбут.
🔹1990 — Михаил Николаев Москубаҕа РСФСР народнай дьокутааттарын трибунатыттан Саха АССР-га союзнай өрөспүүбүлүкэ стаатуһун биэрэргэ этии киллэрбит.
🔹2006 — Лапландия киин куоратыгар Рованиемига Саха Өрөспүүбүлүкэтин былааҕа күөрэйбит — Саха сирин бэрэсидьиэнэ Вячеслав Штыров тиийэ сылдьыбыт.
Төрөөбүттэр
🔸1905 — Михаил Шолохов (1984 өлб.), Нобель бириэмийэтин лауреата (1965).
🔸1940 — Иосиф Бродскай (1996 өлб.), нуучча бэйиэтэ, Нобель бириэмийэтин лауреата (1987).
Өлбүттэр
🔹1543 — Николай Коперник — Польша астронома, математига. Аан дойду күнү тула эргийиитин туһунан түөрүйэ ааптара.
🔹1993 — Василий Соловьев — Болот Боотур, саха норуодунай суруйааччыта, бэйиэт, прозаик, публицист. Сорох сыанабылынан Болот Боотур “Уһуктуу” трилогията саха литэрэтиирэтин көмүс кэрчик кэмин түмүктүүр айымньыта буолар. Ол аата прозаҕа Ньукулай Ностуруойап суруйбутун курдук уу сахалыы суруллубут тиһэх айымньы.
https://sah.wikipedia.org/wiki/Винокуров_Илья_Егорович
https://sah.wikipedia.org/wiki/Ыам_ыйын_24
https://sah.wikipedia.org/wiki/Экуадор
https://sah.wikipedia.org/wiki/Приклонскай_Иван_Васильевич
