«Медиалогия» хампаанньа Россия Федерациятын субъектарын парламеннарын салайааччыларын ортолоругар уочараттаах медиа-рейтини таһаарда. 2016 сыл тохсунньутун түмүгүнэн Александр Жирков 85 спикертэн 9-с миэстэ буолла.
Медиа-рейтинг көрдөрөр-иһитиннэрэр эйгэ 30 300 араас көрүҥүн: тэлэбиидэнньэ, хаһыат, сурунаал, информационнай агентстволар, интернет матырыйаалларыгар олоҕуран оҥоһуллубута. Субъектар сокуон таһаарар уорганнарын салайааччыларын быһаарар медиа-рейтинг бастыҥнарынан Алексей Чалый (Севастополь), Магомед Даудов (Чечня) уонна Фарид Мухаметшин (Татарстан) ааттаннылар.
Экспертэр бэлиэтээбиттэринэн, Александр Жирков салайааччылаах Саха сирин депутаттарын бөлөҕө «Уһук Илиҥҥи гектар туһунан» федеральнай сокуон барылыгар көннөрүүлэри киллэриигэ күүстээхтик туруоруста. Ол курдук, 2016 сыл тохсунньутугар Александр Жирков салайыытынан Ил Түмэн депутаттара Госдума сир сыһыаннаһыыларыгар уонна тутууга кэмитиэтин кытта сөбүлэһии үлэтин ыыппыттара. Бу кэмитиэт тустаах сокуон барылын иккис ааҕыытын Госдума көрүүтүгэр киллэриэхтээх. Итиэннэ Россия парламеныгар Анатолий Аксаков бэрэссэдээтэллээх экономическай бэлиитикэҕэ, инновационнай сайдыыга, предпринимательствоҕа кэмитиэтин, Николай Харитонов салайааччылаах регионнааҕы бэлиитикэҕэ, Хоту сир уонна Уһук Илин кыһалҕаларыгар кэмитиэтин уонна сокуону көҕүлүүр РФ Уһук Илин сайдыытын министиэристибэтин кытары үлэлэспиттэрэ.
Тохсунньуга Федерация Сэбиэтин уонна Нуучча православнай таҥаратын дьиэтин тэрийиилэринэн Москваҕа «Үгэс уонна саҥа кэрдиис: култуура, уопсастыба, личность» тиэмэтигэр анаммыт XXIV норуоттар икки ардыларынааҕы Ороһооспотооҕу православнай ааҕыыларга Александр Жирков кыттыбыта. Ити күннэргэ Ил Түмэн спикерэ Саха сирин сенатордарын Вячеслав Штырову уонна Александр Акимовы кытта дьыалабыай көрсүһүүтэ буолбута. Тохсунньу 27 күнүгэр Александр Жирков Федерация Сэбиэтин сааскы сессиятын аһыллыытыгар, 385-с пленарнай мунньахха кыттыбыта.
Бу рейтинг оҥоһулларыгар Ил Түмэн бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков нэдиэлэ иһигэр Москваттан саҕалаан Дьааҥыга тиийэ сылдьыбыта болҕомтоҕо ылылынна. Спикер үөрэх үлэһиттэрин тохсунньутааҕы мунньахтарын кэмигэр Ил Дархан Егор Борисов Саха сирин педагогтарын кытта көрсүһүүтүгэр кыттыбыта. Сарсыҥҥы күнүгэр быйыл ыытыллыахтаах Олоҥхо Ыһыаҕар бэлэмнэнии хаамыытын билсэ Дьааҥыга айаннаабыта. Верхоянскай, Остуолба, Боронук, Арыылаах, Сартаҥ, Барылас, Баатаҕай олохтоохторун кытта көрсүбүтэ, социальнай эбийиэктэргэ сылдьыбыта.
Ааспыт ыйга Александр Жирков салайааччылаах Ил Түмэн 2015 сыллааҕы үлэтин-хамнаһын түмүктэрин көрдөрөр матырыйааллар федеральнай таһымнаах көрдөрөр-иһитиннэрэр эйгэҕэ тахсыбыттара. Ол онно Ил Түмэн федеральнай таһымҥа сокуоннары көҕүлээһинэ биллэ элбээбитин, норуот депутаттара көхтөөхтөрүн бэлиэтээбиттэрэ. Экспертэр Саха сирин Судаарыстыбаннай Мунньаҕа регион уонна федеральнай былаас таһымыгар күүстээх туруорсуулааҕын, кыахтааҕын бэлиэтээбиттэр.
Тохсунньуга Уһук Илиҥҥи консалтинговай киин Ил Түмэн депутаттарын үлэлэрин көдьүүһүгэр иккис рейтини таһаарбыта. Манна 2015 сыл от ыйыттан 2016 сыл тохсунньутугар диэри үлэлэрин сыаналаабыттара. Бу рейтини бэйэтин үрдүк көрдөрүүтүнэн парламент спикерэ Александр Жирков баһылаабыта.
Маны таһынан, сыл бастакы ыйыгар Мэҥэ Хаҥалас улууһун Аллараа Бэстээҕэр Мииринэйгэ ыытыллыбыт «Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр үлэлиир бырамыысылыннай тэрилтэлэргэ олохтоох нэһилиэнньэни ыҥырыы уонна үлэнэн хааччыйыы» диэн боппуруоска Ил Түмэн көһө сылдьар парламеннааҕы истиитэ буолбута. Ил Түмэн спикерэ Александр Жирков бу эйгэҕэ ситимнээх үлэ ыытыллыаҕар уонна көһө сылдьар парламеннааҕы истиилэргэ киирбит этиилэр, санаалар Саха сирин парламенын күүстээх хонтуруолугар ылыллалларын туһунан бэлиэтээн эппитэ. Мантан даҕаны көстөрүн курдук, 2016 сыл тохсунньу ыйыгар Ил Түмэн бэрэссэдээтэлэ 10 бастыҥ рейтиннээх спикер ахсааныгар киирбитэ саарбахтаммат.
Ил Түмэн пресс-сулууспата иһитиннэрэр.
