Дойдулар ардыларыгар холокост сиэртибэлэрин кэриэстиир күн.
Саха сирин бастакы түмэнэ — Степной дуума тэриллибит.
Москубаҕа Владимир Ленин өлүгүн Кыһыл болуоссакка тутуллубут мавзолейга укпуттар.
Ленинград 872 хонуктаах блокаадата толору уһуллубут.
Австрия улуу композитора, скрипач, пианист Вольфганг Амадей Моцарт, нуучча кылаассык суруйааччыта Михаил Салтыков-Щедрин, Англия суруйааччыта, математик уонна бөлүһүөк, «Алиса аптаах дойдуга» ааптара Льюис Кэррол, Норвегия улуу биатлониһа, 13 олимпийскай мэтээл хаһаайына Уле Эйнар Бьорндален төрөөбүттэр.
- ХНТ — Холокост сиэртибэлэрин кэриэстиир дойдулар ардыларынааҕы күн
- Арассыыйа — «Байыаннай килбиэн күнэ — Ленинград фашист блокадатыттан толору босхоломмут күнэ»
- Грузия — Грузия сырдатааччыта сибэтиэй Нино кэриэстэбилин күнэ (Нинооба)
- Түркменистаан — Аҕа дойдуну көмүскээччи күнэ.
Түбэлтэлэр:
- 1825 — АХШ Кэнгириэһэ Индеец сирин олохтообут (билиҥҥи Оклаhома штаатын сиригэр). Ол сиргэ АХШ илиҥҥи өттүгэр олохтоох индеецтэри күүс өттүнэн көһөрбүттэрэ. Кинилэр айаннара «харах уутун ыллыга» диэн ааттаммыта. Индеец сирин үрүҥ дьон тыытыа суохтаахтар диэн буолбута, ол эрээри 1890 сыллаахха онно Оклаhома штата тэриллибитэ уонна сири үрүҥ дьоҥҥо үллэрбиттэрэ.
- 1827 — Саха уобалаһын начаалынньыга Николай Мягков салалтатынан «Туора урдустары салайыы устаабыгар» уонна 1824 сыллаахха Саха сирин дьокутааттара оҥорбут матырыйаалларыгар олоҕуран «Правила для единообразного учреждения порядка по управлению родовых и инородных управ Якутского округа» диэн докумуон тахсыбыт. Бу күн Саха сирин Степной дуумата — бастакы түмэнэ — тэриллибит күнүнэн ааҕыллар.
- 1880 — Америка айааччыта Томас Эдисон кытардыы лаампатыгар патент ылбыт.
- 1924 — Москубаҕа Владимир Ленин өлүгүн Кыһыл болуоссакка тутуллубут мавзолейга укпуттар.
- 1944 — Ленинград 872 хонуктаах блокаадата толору уһуллубут.
- 1965 — Таатта оройуона 5 сыл Чурапчыны кытта биир Алексеевскай оройуон буола сылдьан баран хат араарыллыбыт, аата Алексеевскай оройуон диэҥҥэ уларыйбыт. Кэлин 1990 сыл атырдьах ыйын 6 күнүттэн урукку бэйэтин аата сөргүтүллэн Таатта оройуона буолбута.
- 1967 — Космос туһунан дуогабар түһэрсиллибит. Хайа да дойду космос эбийиэктэрин бэйэтин киэнинэн биллэриэ суохтааҕа уонна космоска ядернай сэрии сэбэ суох буолуохтааҕа этиллибит.
- 1973 — Парижтааҕы эйэ сөбүлэҥнэрэ АХШ уонна Вьетнам сэриитин түмүктээбиттэр.
- 1983 — Дьоппуоҥҥа Хонсю уонна Хоккайдо арыыларын ситимниир Сэйкан бастакы тоннелэ тэһиллибит. Бу 53,85 км усталаах тоннель 2016 сыллаахха диэри аан дойдуга саамай уһун этэ. Оттон билигин саамай уһун уу аннынааҕы тоннель быһыытынан биллэр.
- 2010 — Сан-Францискоҕа Apple хампаанньа тойоно Стив Джобс iPad диэн планшет көмпүүтэри көрдөрбүт.
Төрөөбүттэр:
- 1756 — Вольфганг Амадей Моцарт — Австрия улуу композитора, скрипач, пианист, дирижёр, композитордар Венатааҕы классическай оскуолаларын биир биллэр киһитэ.
- 1826 — Михаил Салтыков-Щедрин — нуучча кылаассык суруйааччыта.
- 1832 — Льюис Кэрролл — Англия суруйааччыта, математик уонна бөлүһүөк, «Алиса аптаах дойдуга» ааптара.
- 1928 — Михаил Кочнев — 1983—1987 сылларга Саха АССР олоххо-дьаһахха миниистирэ, 1975-1983 сылларга норуодунай дьокутааттар Нүөрүҥгүрү куораттааҕы Сүбэлэрин исполкомун бэрэстээтэлэ, 1966-1975 сылларга Алдан дьокутааттарын оройуоннааҕы Сүбэлэрин исполкомун бэрэстээтэлэ. Мэҥэ-Хаҥалас улууһун (1975), Алдан улууһун (1982), Нүөрүҥгүрү куоратын (1987) уонна Саха Өрөспүүбүлүкэтин ытык киһитэ (2000). 2010 сыллаахха кини аата Нүөрүҥгүрү 1 №-дээх орто оскуолатыгар иҥэриллибитэ.
- 1945 — Марк Григорьев — математик учуонай, физика-математика билимин хандьыдаата, төрүччүнү чинчийээччи (генеалог).
- 1953 — Алексей Попов — биллиилээх сири олохтооччу.
- 1974 — Уле Эйнар Бьорндален — Норвегия улуу биатлониһа, 13 олимпийскай мэтээл хаһаайына (13 мэтээл, 8-кыһыл көмүс)), 19 төгүллээх аан дойду чөмпүйүөнэ, 95 төгүллээх Аан дойду кубогын этабын кыайыылааҕа, 6 төгүл Аан дойду кубогын хаһаайына.
Өлбүттэр:
- 1869 — Василий Никифоров — Дүпсүн улууһун ыстаарыһата, Күлүмнүүр аҕата.
- 1898 — Василий Трощанскай — народник, террорист, Саха сиригэй көскө олорбут киһи. Манна кини бурдук ыһыытынан дьарыктаммыта уонна ойууннааһын туһунан матырыйаал хомуйбута.
- 1901 — Дьузеппе Верди — Италия композитора, Италия оператын оскуолатын тутаах киһитэ.
- 1942 — Иван Сергеев — Тообуус — буойун суруйааччы.
- 1962 — Грант Григорян — саха музыка культуратыгар сүҥкэн кылааты оҥорбут Арменияттан төрүттээх композитор, Саха АССР искусствотын үтүөлээх диэйэтэлэ.
- 1975 — Кирилл Попов — Социалистыы Үлэ Дьоруойа, ойуур хаһаайыстыбатын үлэһитэ, Иккис аан дойду сэриитин кыттыылааҕа, разведчик, отделение хамандыыра.
