Үс Амма нэһилиэктэрэ СӨ бырабыыталыстыбатын ситэриилээх уорганнарын үлэлэрэ сөптөөҕүн бэлиэтээтилэр, эһиил быйылгы туруорсуулара туоларын эрэнэ хааллылар. Былырыыҥҥы этиилэр туолууларынан бөлөх салайааччыта Павел Аргунов отчуоту оҥордо.
СӨ бырабыыталыстыбатын 2019 сыллаах үлэтин отчуоттуур бөлөҕө Тааттаҕа үс Амманан сырытта. Бөлөҕү СӨ тутууга миниистирэ Павел Аргунов салайда.
Үс Амма нэһилиэктэригэр дьон, бастатан туран, социальнай эбийиэктэр тутуллууларын тула туруорсуулара ханнык таһымҥа тиийбитин ыйыталаста. Ол курдук, Харбалаахха, Чымынаайыга оскуола, чааһынай ыаллар ититинии ситимигэр холбонууларын, онно субсидия көрүллүүтүн, кытаанах эттиктээх бөҕү харайыы, балыктааһыҥҥа туһуламмыт сокуоннар, халаан уутугар сэрэтии үлэлэр тустарынан, тыа хаһаайыстыбатын сайыннарыыга СӨ Ил Дарханын Анал этиитинэн чааһынай ыалларга ыанар ынахха 35-тии тыһыынча солкуобай, тэрээһиннээхтэргэ киилэ үүккэ 60 солкуобайдаах төлөбүр тула санааларын этиннилэр.
Амма нэһилиэгэр Павел Анатольевич былырыыҥҥы туруорсууларга эппитинэн, быйыл анал бырагыраама көннөрүлүннэҕинэ Чычымахха квартальнай хочуолунай тутуута былааҥҥа киирэн, 2021 сылга үлэҕэ киириэхтээх. Ааспыт отчуокка суһал көмө массыыната туруорсуллубута. Бу күннэргэ СӨ доруобуйа харыстабылын министиэристибэтэ анал бырагырааманы көмүскүү барда, онно суһал көмө массыыналарын атыылаһыы эмиэ көрүллэр, ол көрүлүннэҕинэ Чычымахха эмиэ кэлиэ диэн эттэ.
Үрдүк күүрүүлээх лииньийэ баҕаналарын уларытыы үлэтэ саҕаланна. Билайн сибээһэ мөлтөх диэн этиллибитэ, билигин 4G буолан турар. Кулаковскай пааркатын туруорсуллубута олохтоох көҕүлээһиннэри өйөөһүн бырагырааматын сүнньүнэн барыан сөп, оскуола өрөмүөнүн туһунан этэригэр чинчийии оҥоруохха наадатын, олох улахан хайдыы баар буоллаҕына сыбаайатын бөҕөргөтүү үлэтин ыытыахха сөбүн эттэ.
Амма нэһилиэгин олохтоохторуттан үлэ бэтэрээнэ Е.П.Иванов Саха сиригэр атомнай электростанция туруон сөп дуо, газ кэлиитэ биһиги диэки хайдаҕый, квартальнай хочуолунай тутуута хайаан да наадатын сураста. Онуоха миниистир атомнай электростанция билигин Саха Сиригэр Аллайыахаҕа тутулларын, бэтэрээ киин улуустарга РЭС-тэр да кыһалҕаны быһааралларын, гаһы тардыы өрөспүүбүүлүкэ үбэ уруккуттан лаппа аччаабытынан кэлимник тардыллыбатын, ол эрэн 2021 сылтан “Тыа сирин биир кэлим сайыннарыы” бырагырааманан гаас Чурапчыга тардыллыахтааҕын эттэ.
Халаан уутун боппуруоһугар СӨ нэһилиэнньэтин олоҕор-дьаһаҕар куттал суох буолуутугар государственнай кэмитиэт бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччыта Иннокентий Михайлович Андросов хаар саппааһа 200 бырыһыантан үрдээбитин, ол эрээри харыы хайдах буоларыттан тутулуктанарын эттэ.
Чычымахтар сүрүн кыһалҕаларынан чааһынай дьиэлэри ититинии ситимигэр холбонуу буолар. Харбалаахха эмиэ былырыын туруорсубут боппуруостарын хатылаатылар. Холобур, теплица эҥэрдэр кэлим ититинии ситимигэр холбонууну туруорустулар уонна уһуйааннарыгар оҕолор ханнык да баһаарынай да, санитарнай да ирдэбиллэргэ эппиэттээбэт дьиэҕэ дьарыктаналларынан тоһоҕолоон бэлиэтээтилэр.
Быйыл “Модернизация первичного звена здравоохранения” бырагыраама бигэргэтилиннэҕинэ Харбалаах учаастактааҕы балыыһатын тутуута хаарбах дьиэ быһыытынан бастакы уочараттаах тутуу диэн былааннанар диэн тутуу миниистирэ быһаарда.
Уус аммалар оскуола-саад тутуутун туруорустулар. “Бу былааҥҥа киирэ илик, көрүллэ сылдьар, ФАП тутуута бу күннэргэ быһаарыллыахтаах, бырагыраамаҕа киирэ сылдьар”, – диэн миниистир эппиэттээтэ. Хочуолунай боппуруоһа сытыытык турар боппуруос. Манна 5 сыллаах инвестиционнай бырагыраамаҕа сайаапка суох буолан киирбэтэх. Ол гынан баран муус устар ыйга диэри көннөрүү киллэриллэр, онно бырайыак быһыытынан киирэн турар диэн буолла. Аны бу хочуолунайга чааһынай ыаллар холбоноллорунан кыамтата улаатарынан бырайыакка көннөрүү үлэтэ барыан наада. Уодай уотун ситимэ сорох өттө тардыллыбыт. Сири таҥастыыр үлэ, өртөөһүн үлэтин, кэтэх, тэрээһиннээх тыа хаһаайыстыбаларыгар үүт, ыанар ынах төбөтүгэр көрүллэр көмө харчы тула икки өттүттэн интэриэстээх кэпсэтии, быһаарсыы буолла.
Анна ПОСЕЛЬСКАЯ. https://ulus.media/2020/02/20/taatta-s-ammatygar-leni-s-pt-nen-syanalaatylar/
