29 Кулун тутар 29.03
  • -13°
  • $ 92,26
  • 99,71

“Сибиир коллекцията АХШ мусуойдарыгар” кинигэ сүрэхтэниитэ

09:00, 18 мая 2018
Текст:
Читайте нас на
Яндекс Новости
ЯДВ

Бүгүн, ыам ыйын 18 күнүгэр, Сир шарын култуурунай эйгэтэ бүттүүн  Мусуойдар аан дойдутааҕы күннэрин бэлиэтиир.

Бу күн Саха Өрөспүүбүлүкэтин бары мусуойдарыгар анал тэрээһиннэр ыытыллаллар. Ол курдук, холобур, СӨ Национальнай художественнай мусуойугар «Саха сирин норуоттарын материальнай уонна духуобунай култууралара аан дойду мусуойдарыгар (ХVII — ХХ үйэ саҥата)»  каталог-альбом “Сибиир коллекцията АХШ мусуойдарыгар” диэн I томун сүрэхтэниитэ буолар. Маннык улахан үлэни АГКИИ профессора, РФ искусствотын үтүөлээх деятелэ, биллиилээх искусствовед Зинаида Иванова-Унарова өр сыл үлэлэһэн, хомуйан оҥорбута. Бу бастакы том ХНТ Аан дойду төрүт олохтоох омуктарын дьыалаларыгар Бастайааннай форум эгидатынан 2017 сылга күн сирин көрбүтэ.

Биллэрин курдук, бу улахан бырайыагы көҕүлээччинэн уонна бырайыак салайааччытынан СӨ Судаарыстыбаннай Мунньаҕын (Ил Түмэн) Бэрэсэдээтэлэ Александр Жирков буолар. Бырайыак “Америка мусуойдара”, “Европа мусуойдара”,  “Арассыыйа мусуойдара” диэн бөдөҥ түһүмэхтэрдээх. Бу систиэмэлээх каталог СӨ Наукаларын академиятын “Саха сирин историята”  фундаментальнай научнай үлэтин быстыспат сорҕото. Быйыл муус устарга Холбоһуктаах Нациялар Тэрилтэлэрин штаб-квартиратыгар Саха сирин парламенын спикерэ бу аан дойду таһымнаах бырайыак туһунан отчуот оҥорбута.

Өбүгэлэрбит ХVII-ХIХ үйэ саҥатыгар туттубут маллара-саллара араас суолунан аан дойду устун тарҕаммыттарын булан, биир каталокка сааһылаан түмэр үлэ 2006 сыллаахтан саҕаламмыта. АХШ, Великобритания, Германия, Дания, Франция, Австрия, Швейцария мусуойдарын фондаларыгар Саха сириттэн тыһыынчанан  экспонат харалла сытара биллибитэ. Хас биирдии булуллубут экспонат хаартыскаҕа түһэриллэн, испииһэктэнэн, хаһан, туох матырыйаалтан, ханнык технологиянан оҥоһуллубута, кээмэйэ сахалыы, нууччалыы, английскайдыы тылынан суруллан, биир каталокка тиһиллэн иһэр.

Бастакы томҥа Нью-Йорк куоракка Америка естественнэй историяҕа мусуойун (АМЕИ) уонна Вашингтоҥҥа Смитсон институтугар естественнэй историяҕа Национальнай мусуойун коллекцияларыгар баар саха, эбээн, дьүкээгир омук былыргы малларын-салларын тустарынан сибидиэнньэлэр нууччалыы, английскайдыы тылынан сиһилии уонна толору кээмэйинэн аан бастаан суруллубуттар. АМЕИ фондатыгар 844 — саха, 293— дьүкээгир, 427 — эбээн, Смитсон институтун мусуойугар 45 – саха экспонаттара бааллара чуолкайдаммыт.

Бу—Саха сирин норуоттарын дириҥ силистээх материальнай-духуобунай култуураларын үйэтитэр, киэҥ эйгэҕэ таһаарар кэскиллээх бырайыак.

Татьяна МАРКОВА.

Ааптар хаартыскаҕа түһэриитигэр: Нью-Йорк куоракка Америка естественнэй историяҕа мусуойугар (АМЕИ) саха чороонноро.

 

0

0
Следите за самым важным и интересным в Telegram-канале и WhatsApp-группе ЯСИА