Саха сирин парламентарийдара Красноярскай кыраай Сокуону оҥорор мунньаҕын бэрэссэдээтэлин солбуйааччылара, экономическай наука доктордара Алексей Клешко и Всеволод Севастьяновы көрсөн, бииргэ үлэлэһии сүрүн хайысхаларын дьүүллэстилэр.
«Бастатан туран, Красноярскай кыраай Сокуону оҥорор мунньаҕын кытта уопут атастаһыы биһиэхэ улахан суолталаах. Биһиги регионнарбыт ыаллыы сытар буоланнар, олохпут үгүс майгыннаһар өрүттэрдээх. Ол курдук, сокуону таһаарар уонна олохтоох бэйэни салайыныы, бюджетнай эйгэ боппуруостарыгар олохтоох кэпсэтии таҕыста. Саха сирини Ил Түмэнэ тыа сирин олохтоохторун, аҕыйах ахссаннаах хотугу норуоттар интэриэстэрин туруулаһар буолан, кыһалҕаларбыт бииргэлэр. Тыа сирин оскуолаларын, балыыһаларын инникитэ, хотугу оройуоннарга таһаҕаһы тиэрдии биһиги регионнарбытыгар сытыытык турар», — диэн делегация салайааччыта Александр Уаров кэпсиир.
Красноярскай кыраай Сокуону оҥорор мунньаҕын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы, тыа сирин уонна агропромышленной политика комитетын бэрэссэдээтэлэ Всеволод Севастьянов Саха сирин кытта бииргэ үлэлиир хайысха киэҥ кэскиллээҕин бэлиэтиир: «Биһиги ыалдьыттарбытыгар кыраайбыт киэн туттар «АгроЭлита» диэн аныгы тыа хаһаайыстыбатын комплексын үлэтин билиһиннэрдибит. Бу комплекс аныгы технологияны туһанарынан, үрдүк көрдөрүүлээҕинэн ыалдьыттарбыт сэҥээриитин ылла. Саха сирин депутаттара кыраай бюджекка уонна экономическай политикатыгар, тыа хаһаайыстыбатын уонна агропромышленнай политикаҕа комитеттарыгар үлэлээтилэр. Киэҥ сиринэн тайаан сытар хотугу, киинтэн ыраах сытар регионнар буоламмыт, кыһалҕаларбыт даҕаны майгыннаһаллар. Арктика боппуруостарыгар бииргэ үлэлэһиибит кэскиллээх уонна таһаарыылаах буолуо дии саныыбын. Ону тэҥэ, тыа хаһаайыстыбатын сайыннарыыга бииргэ үлэлэһэргэ сөбүлэстибит».
Ил Түмэн анал комитетын салайааччыта Василий Местников этэринэн, кыраайга олохтоох бэйэни салайыныыны уларыта тутуу бара турар. Ол курдук, кыраай киин куоратын сити-менеджер салайар, оттон нэһилиэк баһылыктарын куонкуруһунан талаллар эбит. Онон, олохтоох бэйэни салайыныы кыраайга туспа суоллаах-иистээх, бэйэлэрэ туспа көрүүлээх олороллор.
Саха сирин делегацията кыраай парламеныгар 52 депутат баарын бэлиэтии көрбүт, олортон 30 – бастайаанай төрүөккэ. Комитекка бэрэссэдээтэли таһынан, кини солбуйааччыта уонна нэһилиэнньэни уонна политическай партиялары кытта үлэлиир депутат хамнастаах төрүөккэ көрүллэр. Красноярскай депутаттарын хамнастара, пенсиялара Саха сиринээҕэр 1,5 төгүл улаханын бэлиэтээбиттэр.
Ил Түмэн тыа хаһаайыстыбатыгар уонна аграрнай политика комитетын салайааччыта Дмитрий Саввин иһитиннэрбитинэн, Саха сирэ уонна Красноярскай кыраай тыа хаһаайыстыбатын эйэгэтигэр киэҥ далааһыннаах бииргэ үлэлээһини тэрийиэхтэрин сөп. Ол курдук, кыраайы кытта ыаллыы сытар Анаабыр улууһа Красноярскай кыраай Таймырдааҕы Долган-Ненецкэй оройуонун кытта таһаарыылаахтык үлэлииллэрин бэлиэтээтэ. Красноярскай кыраайын Мунньаҕын депутата Роман Гольдман салайар «АгроЭлита» агрохолдинг иһинэн үлэлиир «Сангилен+» тэрилтэҕэ сылдьан, үлэ үрдүк таһымнаахтык барарын бэлиэтии көрбүттэр. Тэрилтэ итальянскай оборудованиены туһанан, тас инвестиция киллэринэн, сибииньэ иитиитинэн дьарыктанар эбит. Аныгы технологияны туһанан, тыа хаһаайыстыбатын бородууксуйата оҥорон таһаарыы көрдөрүүтэ лаппа үрдүк, санитарнай нуорманы тутуһуу үрдүк таһымнаах. Оҥорон таһаарар бородууксуйалара хас да хайысхалаах буолан, тэрилтэ экономическай көрдөрүүтэ лаппа үрдүк, комбикормовай собуот туттан, тас дьайыыттан улахан тутулуга суох. Депутат кэпсииринэн, Красноярскай правительствота уонна Сокуону оҥорор мунньаҕа Саха сирин тыатын хаһаайыстыбатын министерствотын кытта үлэлииргэ улахан баҕалаах, Красноярскай кыраайга буолаары турар экономическай форумҥа республика бэрэстэбиитэллэрин кэтэһэллэрин биллэрбиттэр.
