1914 сыллаахха аан дойду бастакы, киһи-аймах устуоруйатыгар уһулуччу бөдөҥ сэбилэниилээх, сэриитэ саҕаламмыт.
1942 сыллаахха Аҕа дойду Улуу сэриитигэр Иосиф Сталин «Биир да хардыы чугуйума!» диэн ааттаах бирикээс таһаарбыт.
1957 сыллаахха Москубаҕа VI Дойдулар ыккардыларынааҕы ыччат уонна устудьуоннар фестивалларыгар толоруллубут «Подмосковные вечера» диэн ырыанан Сэбиэскэй Сойуус аан дойдуга киэҥник биллибит.
1984 сыллаахха Лос-Анжелеска (АХШ) 23-с сайыҥҥы олимпийскай оонньуулар саҕаламмыттар. Сэбиэскэй Сойуус бойкуот биллэрэн бэйэтин уонна социалистыы дойдулар спортсменнарын күрэхтэһиигэ ыыппатах.
Бэлиэ күннэр:
- Аан дойдуга Гепатиты утары охсуһуу күнэ
- Арассыыйа — Пиарщик күнэ. Арассыыйаҕа бу идэ 2003 сыллаахха идэлэр испииһэктэригэр киирбитэ.
- Канаада — Улуу аймаһыйыыны ахтар күн. 1755–1764 сс. Британия сэриилэрэ Акадияҕа XVII-XVIII үйэлэргэ көһөн кэлэн олохсуйбут 14 тыһыынча кэриҥэ францууһу күүстэринэн бастаан билиҥҥи АХШ сирдэригэр, онтон сорохторун Британияҕа уонна Францияҕа көһөрбүттэрэ. Ол содулуттан тыһыынчанан киһи өлбүтэ. Акадия диэн билиҥҥи Канаада Саҥа Шотландията, Нью-Брансуик, Принц Эдуард арыыта уонна Хотугу Мэн.
- Перу — Тутулуга суох буолуу күнэ (Испанияттан, 1821)
- Сан-Марино — Фашизмы кыайыы күнэ
- Украина — Русь сүрэхтэммит күнэ
Түбэлтэлэр:
- 1697 — Дьокуускайга төрөөбүт хаһаак пятидесятнига Владимир Атласов эспэдииссийэтэ Камчаатка үрэх төрдүгэр түспүт. Камчаатка тумул арыытын Арассыыйаҕа холбооһун саҕаламмыт.
- 1728 — Дьокуускайга Ыспаас манастыырын архимандрита Феофан таас таҥара дьиэтин үлэҕэ киллэрбит.
- 1914 — Аан дойду бастакы сэриитэ саҕаламмыт (1918 сыллаахха сэтинньи 11 күнүгэр түмүктэммитэ) — киһи-аймах устуоруйатыгар уһулуччу бөдөҥ сэбилэниилээх утары турсуулартан биирдэстэрэ.
- 1942 — Аҕа дойду улуу сэриитигэр улахан чугуйуу кэмигэр Иосиф Сталин 227 нүөмэрдээх бирикээс таһаарбыт — «Биир да хардыы чугуйума!».
- 1957 — Москубаҕа VI Дойдулар ыккардыларынааҕы ыччат уонна устудьуоннар фестиваллара саҕаламмыт. Манна 131 дойдуттан 34 тыһыынча киһи кэлбит. Фестиваль сабыллыытыгар толоруллубут «Подмосковные вечера» диэн ырыанан Сэбиэскэй Сойуус аан дойдуга киэҥник биллибитэ.
- 1973 — АХШ-ка Нью-Йорк таһыгар Гиннесс рекордугар киирбит саамай улахан Уоткинс-Гленнээҕи Саммэр Дьэм (Summer Jam at Watkins Glen) рок-фестиваль буолбут. Манна 600 000 кэриҥэ рок-фанат кэнсиэр көрө кэлбит.
- 1984 — Лос-Анжелеска (АХШ) 23-с сайыҥҥы олимпийскай оонньуу саҕаламмыт. Сэбиэскэй Сойуус бойкуот биллэрэн бэйэтин уонна социалистыы дойдулар спортсменнарын күрэхтэһиигэ ыыппатаҕа.
- 2005 — Хотугу Ирландияҕа Ирландия Өрөспүүбүлүкэтин Аармыйата Британия былааһын утары 30 сыллаах охсуһуутун тохтоторун туһунан ыҥырыы таһаарбыт.
Төрөөбүттэр:
- 1895 — Семен Донской-Иккис (1938 өлб.) — саха судаарыстыбаннай уонна уопсастыбаннай диэйэтэлэ, үөрэҕирии уонна доруобуйа харыстабылын бастакы наркома, сахалыы бастакы учебниктар ааптардара.
Өлбүттэр:
- 1750 — Йоhанн Себастиан Бах — Германия композитора уонна органиhа.
- 1938 — Максим Аммосов — сэбиэскэй судаарыстыба уонна баартыйа диэйэтэлэ. Саха сирэ өрөспүүбүлүкэ буоларыгар сүҥкэн оруоллаах. Биэс сыл Казахстааҥҥа үлэлээбитэ, өлүөн иннинэ Кыргыстааны салайбыта.
- 2018 — Николай Чиряев — Дьокуускай куораттааҕы национальнай гимназия дириэктэрэ, философия билимин кандидата, СӨ үөрэҕириитин туйгуна.
- 2018 — Егор Старостин — Байаҕантай — теплофизик, геокриолог учуонай, техническэй билим дуоктара, Хоту дойду физикаҕа-техникаҕа кыһалҕаларын үнүстүүтүн дириэктэрэ, бэйиэт, Саха Өрөспүүбүлүкэтин суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ.
