1959 сыллаахха РСФСР Миниистирдэрин сэбиэтин уурааҕынан, РСФСР үрдүнэн 100 саҥа «Баҕа өттүнэн оонньооччулар драматическай народнай театрдарын» тэрийии буолбут. Норуот тыйаатыра — РСФСР-га 50-с сылларга үөдүйбүт, онтон 90-с сыллар уларыйыыларын кэннэ Саха сиригэр эрэ хаалбыт тыйаатыр көрүҥэ.
Бу күн ССРС норуодунай худуоһунньуга, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Духуобунаска Академиятын бэрэсидьиэнэ Афанасий Осипов, саха бэлиитигэ, 1994 сылтан Өрөспүүбүлүкэ лицейин дириэктэрэ, Ил Түмэн V ыҥырыытын дьокутаата, физика уонна математика билимнэрин дуоктара Иван Шамаев төрөөбүттэр.
Бэлиэ күннэр:
- Саха Өрөспүүбүлүкэтэ — Национальнай доруобуйа күнэ (2021, олунньу бүтэһик баскыһыанньытыгар бэлиэтэнэр)
- Сэдэх ыарыылар күннэрэ
- Ииндийэ — Билим национальнай күнэ
- Финляндия — Калевала күнэ
- Кытай Өрөспүүбүлүкэтэ (Тайвань) — Эйэлээх кэриэстэбил күнэ
- Арааб дойдулара — Учуутал күнэ
Түбэлтэлэр:
- 1634 — Сахалар Өлүөнэ остуруогун төгүрүйүүлэрин кэмигэр бороҕоннор уонна хаҥаластар тыл тылларыгар киирсибэккэ төгүрүйүүнү устубуттар уонна тарҕаспыттар.
- 1720 — Петр I ыйааҕынан дьыаланы-куолуну сааһылыыр соруктаах судаарыстыбаннай коллегиялар баар буолбуттар.
- 1732 — Санкт-Петербурга Арассыыйаҕа бастакы кадет корпуһа аһыллыбыт.
- 1825 — Арассыыйа уонна Улуу Британия Хотугу Америкатааҕы сирдэрин быысаһыытын чопчулуур туһунан конвенция түһэрсибиттэр.
- 1835 — Карел уонна фиин омуктарын эпоһа (олоҥхото) «Калевала» бастакытын бэчээттэммит.
- 1922 — «Бандьыыттааһын тэнийбитинэн» сибээстээн Дьокуускай куоратыгар осаднай балаһыанньа биллэриллибит.
- 1922 — Эгиипэт Британияттан тутулуга суоҕун туһунан биллэриллибит.
- 1947 — Тайваҥҥа Гоминьдан былааһын утары өрө туруу саҕаламмыт. Өрө турууну аармыйа элбэх хааны тоҕон хам баттаабыта.
- 1959 — РСФСР Миниистирдэрин сэбиэтин уурааҕынан, РСФСР үрдүнэн 100 саҥа «Баҕа өттүнэн оонньооччулар драматическай народнай театрдарын» тэрийии буолбут. Норуот тыйаатыра — РСФСР-га 50-с сылларга үөдүйбүт, онтон 90-с сыллар уларыйыыларын кэннэ Саха сиригэр эрэ хаалбыт тыйаатыр көрүҥэ.
- 1991 — Персия хомотун сэриитэ түмүктэммит.
- 1998 — Косово сэриитэ саҕаламмыт.
Төрөөбүттэр:
- 1909 — Прокопий Добрынин — Саха сириттэн төрүттээх бастакы идэтийбит скульптор.
- 1928 — Афанасий Осипов — ССРС норуодунай худуоһунньуга (1988), Саха АССР норуодунай худуоһунньуга, И. С. Репин аатынан судаарыстыбаннай уонна Саха сирин хомсомуолун бириэмийэлэрин лауреата, РСФСР үтүөлээх худуоһунньуга, ССРС Художествоҕа Академиятын дьиҥнээх чилиэнэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Духуобунаска Академиятын бэрэсидьиэнэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтин (2000) уонна Горнай улууһун Ытык олохтооҕо.
- 1952 — Иван Шамаев — саха бэлиитигэ, 1994 сылтан Өрөспүүбүлүкэ лицейин дириэктэрэ, Ил Түмэн V ыҥырыытын дьокутаата, физика уонна математика билимнэрин дуоктара. Үөһээ Бүлүү улууһун уонна Үөдүгэй нэһилиэгин ытык киһитэ.
- 1967 — Бүлүү Бороҕонугар Нина Иванова — саха аныгы тылын чинчийэр социолингвист учуонай, филология билимин хандьыдаата.
Өлбүттэр:
- 1525 — ацтектар бүтэһик ыраахтааҕыларын Куаутемогу испанецтар өлөрбүттэр (1495 төр.).
- 1924 — Санкт-Петербурга Семён Новгородов (1892 төр.), саха бастакы лингвиһэ, саха бастакы маассабай алпаабытын тарҕатааччы.
