1930 сыллаахха Саха АССР Совнаркомугар гидрометеорология сулууспатын бюрота тэриллибит. Бюро соруга — Саха сиринээҕи гидрометеорология сулууспатын үлэтин иилээн-саҕалаан ыытыы.
Бу күн Сэмюэл Кольт револьверга АХШ патенын ылбыт.
Кыһыл Аармыйа Грузия киин куоратын Тбилисини сэриилээн ылбыт. Грузинскай ССР төрүттэммит.
Аатырбыт арааб айанньыта уонна атыыһыта Ибн Баттута, Италия бырааһа, патология анатомиятын төрүттээччи Джованни Баттиста Морганьи, бастакы саха идэтийбит музыкааннарыттан биирдэстэрэ, самодеятельнай композитор, хормейстер, саха норуотун музыкатын чинчийээччи, педагог Федор Корнилов төрөөбүттэр.
Түбэлтэлэр:
- 1741 — Рим папата таҥара үлэһиттэрэ эргиэнинэн дьарыктаналларын боппут.
- 1836 — Сэмюэл Кольт револьверга АХШ патенын ылбыт.
- 1921 — Кыһыл Аармыйа Грузия киин куоратын Тбилисини сэриилээн ылбыт. Грузинскай ССР төрүттэммит.
- 1930 — Саха АССР Совнаркомугар гидрометеорология сулууспатын бюрота тэриллибит. Бюро соруга — Саха сиринээҕи гидрометеорология сулууспатын үлэтин иилээн-саҕалаан ыытыы.
- 1956 — ССКП сүүрбэһис сийиэһигэр Москубаҕа Иосиф Сталин таҥараҕа кубулуйуутун (культ личности) Никита Хрущев бэйэтин дакылаатыгар саралаабыт. Бу дакылаакка баартыйа салалтатын ааспыт устуоруйаҕа саҥа көрүүтэ аһыллыбыта, 1930-с — 1950-с сылларга оҥоһуллубут ыар сокуону кэһиилэр ааҕыллыбыттара, буруй Сталиҥҥа сүктэриллибитэ. Сталин саҕана репрессияҕа түбэспит баартыйа уонна аармыйа диэйэтэллэрин буруйдарын хат көрүү туһунан этиллибитэ.
- 1991 — Варшава Сөбүлэҥин (нууч. Варшавский договор) байыаннай тэрилтэтэ эһиллибит, бөлөххө кыттар 22 дойду бу туһунан Будапешт куоракка сайабылыанньа оҥорбуттар. Бу сыл от ыйын 1 күнүгэр Прагаҕа боротокуолга илии баттаан тэрилтэ букатыннаахтык тохтообут. Санаттахха Варшава Сөбүлэҥэ 1955 сыл ыам ыйын 14 күнүгэр баттаммыта, аан дойдуга икки бөдөҥ күүс баар буолуутун кэрэһилээбитэ (иккис — НАТО), дойдулар ыккардыларыгар сэрии саҕаланар куттала намтаабыта. Бөлөх ыһыллыбытын кэнниттэн аан дойду араас муннуктарыгар сэрии турара элбээбитэ, аан дойду сэриитэ буолар куттала эбии тыҥаабыта.
Төрөөбүттэр:
- 1304 — Ибн Баттута — аатырбыт арааб айанньыта уонна атыыһыта. Оччотооҕу биллэр дойдулары үксүн кэрийбитэ, ол туһунан сүрдээх суолталаах суруйуулары хаалларбыта. Кырыымҥа, Хапхааска, Алтан Ордуу баһылыгын Узбек олорор сиригэр (аныгы Пятигорскай аттыгар) уонна Волга кытылыгар Алтан Ордуу киин куоратыгар Сарай Беркеҕэ (билигин Волгоград уобалаһын сирэ) сылдьыталаабыта. Түүр уонна моҕуол дьахталлара көҥүл майгылаахтарын сөҕөн суруйбута.
- 1682 — Джованни Баттиста Морганьи — Италия бырааһа, патология анатомиятын төрүттээччи.
- 1879 — Федор Корнилов — бастакы саха идэтийбит музыкааннарыттан биирдэстэрэ, самодеятельнай композитор, хормейстер, саха норуотун музыкатын чинчийээччи, педагог.
- 1907 — Сабахаттин Али — турок суруйааччыта, бэйиэт, учуутал.
- 1960 — Владимир Монастырев — 2003 сылтан Гуманитарнай чинчийии институутугар саха тылын быһаарыылаах тылдьытын секторын сэбиэдиссэйэ (2010 сылтан — лексикография сектора), филология билимин хандьыдаата.
Өлбүттэр:
- 1920 — Вадим Подбельскай — Саха сиригэр көскө ыытыллыбыт революционердар дьиэ кэргэттэригэр төрөөбүт, 1918-1920 сылларга РСФСР почталарын уонна телеграфтарын наркома.
