Ньурба улууһугар саха ынаҕын, сылгытын иитиигэ аналлаах кэскиллээх үлэ былаана торумнанна. СӨ тыатын хаһаайыстыбатын министиэристибэтин салайар бөлөҕө Акана, Малдьаҕар, Маалыкай базаларын көрдө, производственнай эбийиэктэргэ сырытта, сири-уоту билистэ, нэһилиэк дьаһалталарыгар сылдьан исписэлиистэри, тыа хаһаайыстыбатын үлэһиттэрин кытары көрүстэ. Бу туһунан «Ньурба» хаһыата суруйар.
Дэлэгээссийэ састаабыгар СӨ тыатын хаһаайыстыбатын министиэристибэтин сүөһү иитиигэ уонна племенной надзорун министиэристибэтин департаменын салайааччыта Артем Александрович Александров, сүрүннүүр исписэлиис Егор Павлович Горохов, СӨ «Саха сүөһүтэ » хааһына тэрилтэтин Александр Еремеевич Артемьев салайааччылаах дэлэгээссийэҕэ саха сүөһүтүн тэнитиинэн дьарыктанар Олег Петрович Марков, кылаабынай экономист Светлана Ильинична Питенко, Ольга Валерьевна Иванова үлэлээтилэр.
От ыйын 30 күнүгэр улуус дьаһалтатыгар дэлэгээссийэ кыттыылаах мунньах буолла. Улуус баһылыга Алексей Михайлович Иннокентьев, улуус баһылыгын I-кы солбуйааччыта Артур Янович Яковлев, Бордоҥ нэһилиэгин баһылыга Ушканов Л.В., Малдьаҕар баһылыга Степанов А.А., Акана баһылыга Семенов Е.М., улуустааҕы тыа хаһаайыстыбатын департаменын исписэлиистэрэ кыттыыны ыллылар.
Сайыҥҥы былдьаһыктаах кэмҥэ быыс булан кэлбит дэлэгээссийэлэргэ улуус баһылыга Алексей Иннокентьев махталын биллэрдэ. Баһылык I-кы солбуйааччыта Артур Яковлев Ил Түмэн дьокутаата Юрий Николаев Чкалов өттүгэр саха сүөһүтүн аҕаларга үлэлэһэрин эттэ. Маалыкай түбэтигэр уонна Чкалов сиригэр-уотугар сырыы кэнниттэн сыал-сорук ситиһиллибитин иһитиннэрдэ. Министиэристибэ Департаменын салайааччыта Артем Александрович былаан быһыытынан сөптөөх бириэмэҕэ, күҥҥэ-дьылга кэлэн үлэлээн баран эрэллэрин туһунан этэн ааста. Саха сиригэр саха сүөһүтэ, сылгыта баар буоларын туһугар үлэ барарын туһунан билиһиннэрдэ. Салгыы сылгы базатыгар т/х үлэһиттэрин кытары көрсөн баран, саҥа хотон, күрүө-хаһаа тутуутугар үлэ ыытыллыахтааҕар тохтоото. Сылгы базатыгар үлэлиир үлэһиттэргэ көлүөнэ уларыйыыта барыахтааҕын туһунан эттэ.
СӨ «Саха сүөһүтэ” хааһына тэрилтэ салайааччыта Александр Артемьев:
– Саха ынаҕа Уһук Хоту дьыбардаах тымныытын тулуйар, минньигэс эттээх, хойуу үүттээх ураты сүөһүнэн биллэр. Биһиги, саха дьоно, саха боруода сүөһүтүн сүтэрбэт туһугар үлэ ыытабыт. СӨ Ил Дархан Айсен Николаев ыйааҕар олоҕуран, 2024 сылга 1000 ыанар ынах баар буоларын ситиһиэхтээхпит. Бүгүҥҥү туругунан 800-тэн тахса ыанар ынах баар, эбии филиаллар үлэлээн бардахтарына көдьүүһэ үрдүө.
Дьону үлэҕэ көҕүлүүр буоллаххына, бастатан туран, олорор усулуобуйатын көрүөхтээхпит. Уопсай сүбэнэн-аманан, биир санаанан ылсан үлэлээтэхпитинэ түмүк кэлиэ, – диэн кэпсээтэ.
Салгыы Александр Еремеевич Акана сирин-уотун, оттуур ходуһаларын көрөн астыммытын, миэстэтигэр оттуурга табыгастааҕын биллэрэн туран, саха ынаҕын иитиигэ Аканаҕа отделение аһарга сөптөөҕүнэн аахта. Хааһына тэрилтэтин кылаабынай экэнэмииһэ Светлана Ильинична Питенко ахсаан, суот-учуот туһунан билиһиннэрдэ. Акана баһылыга Семенов Е.М. Чкалов учаастага иккис тыыннанан эрэрин, күн бүгүн Чкаловка 98 төбө сүөһү, ыанар ынаҕа – 28, саха сүөһүтэ кэлэригэр хотон тутуута, үлэһити тутууга вакантнай миэстэлэр баалларын иһитиннэрдэ. Малдьаҕар нэһилиэгин баһылыга Степанов А.А. күрүө тутуутугар үлэлииллэрин, Бордоҥ баһылыга Ушканов Л.В. Маалыкай олохтоохторо сылгы базата сөргүтүллэн, атаҕар турарыгар баҕаралларын туһунан тиэртэ.
Манна эбэн урут Бордоҥ нэһилиэгэр баһылыгынан үлэлээбит Н.С.Петрова Леонид Владимирович этиитин өйүүрүн эттэ.
«Эрдэ үлэлээн ааспыт аҕам саастаах дьон үлэлэрин төнүннэрэр туһугар, мэҥэдьэк сылгыта тыыннаах хааларыгар саамай сөптөөх быһаарыныы ылыллаары турара устуоруйаҕа киириэҕэ”,- диэн Олег Петрович Марков этиитин дьон биһирии иһиттэ. Кини каадыр боппуруоһугар, үлэһит илии хамнастаах буоларыгар, сөптөөх аһылык базалаах буоларыгар тохтоото. Саха ынаҕа баар буолан саха норуота тыыннаах кэлбитин, саха сүөһүтэ хайдах улаатарын, сайдарын, төрүөх ыларын, этин, үүтүн анаалыһын Москубаҕа научнай-чинчийэр институкка анаалыска ыыппыттарын иһитиннэрдэ. Саха ынаҕын Чкаловка эрэ буолбакка, ыраах сытар учаастактарга ылан иитэллэригэр Марков О.П. этии киллэрдэ. Сүөһү иитиигэ департаменын сүрүннүүр исписэлииһэ Егор Горохов өйүүрүн биллэрдэ.
Түмүккэ улуус баһылыга Алексей Иннокентьев Степан Васильев аатынан сылгы собуотун хаттаан чөлүгэр түһэрэн бииргэ үлэлэһэргэ, мэҥэдьэк сылгытын судаарыстыбаннай таһымҥа таһаарарга инникитин күүстээх үлэ күүтэрин эттэ.
