19 Кулун тутар 19.03
  • -12°
  • $ 91,98
  • 100,24

Муомаҕа бэйэ бородууксуйатын атыылаатылар

19:03, 12 декабря 2018
Текст:
Читайте нас на
Яндекс Новости
ЯДВ

Муомаҕа «Сандалы-2018» диэн тыа хаһаайыстыбатын бородууксуйатын атыылыыр дьаарбаҥка ыытылынна. Атыы-эргиэн саалатыгар эт-балык, оҕуруонан, тирииттэн бэйэ оҥоһуга дэлэй. Тэрээһиҥҥэ тыа хаһаайыстыбатын миниистирэ Александр Атласов ыалдьыттаата.


«Сандалы-2018» дьаарбаҥкаҕа ыраах Улахан Чыыстай нэһилиэгиттэн «Чысхаан» ТХПК, Муома, Индигир, Соболоох, Чыбааҕылаах нэһилиэктэриттэн, «Баалаан» ТХПК, Н. А. Брызгалов аатынан Индигир, Соболоох  орто, Муома алын сүһүөх оскуолалара, оҕо айар дьиэтэ, Арчы дьиэтэ, кииннэммит библиотека иһинэн үлэлиир «Киэргэ» куруһуок, аҕыйах ахсааннаах норуоттар ассоциацияларын түмсүүтэ, аэропорт тэрилтэтэ, биирдиилээн дьон, Хонууттан Т. Н. Хохолова, В. М., М. Н. Уваровскайдар, В. В., А. В. Ефимовтар, В. И. Сокорутова, В. Р. Тарабукина, Буор Сыһыыттан М. А. Шкулева, Д. Г. Черова кытыннылар.

Арочнай саалга  киһи «лыык» курдук мустубут. Былырыын маннык тэрээһин ыытыллыбатах буолан, кыттааччылар да, атыылаһааччылар да ох курдук оҥостон кэлбиттэр. Быыстапкаҕа туруоруллубут атыы-тутуу көрүҥэ элбэх, астан саҕалаан илиинэн оҥоһуктарга тиийэ бааллар.

Таба этэ − 400 солк., ынах − 550 солк., убаһа − 500-650 солк. кыстанан тураллар.  Таба тыһа хас да сиргэ баар, сыаната 800 солк. саҕалаан. Уран тарбахтаах хотугу иистэнньэҥнэр оҕуруонан да анньыбыт, тириинэн да аттарбыт билэлэрин дьон-сэргэ кэрэхсии көрдө. Обургу оҕо бэлэм, уллаһыллыбыт, кэтэн кэбиһэр унтуута 12 тыһ. солк. атыыга турар.

Дьаарбаҥкаҕа эҕэрдэ тылы тыа хаһаайыстыбатын миниистирэ А. П. Атласов, «Муома оройуона» МТ баһылыга И. П. Павлов, «Муома нэһилиэгэ» МТ баһылыга А. В. Андреев эттилэр. Александр Павлович тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин Бочуотунай Грамотатын өр сыллаах, үтүө суобастаах үлэтин иһин Чыбааҕылаах нэһилиэгин дьаһалтатын тыа хаһаайыстыбатыгар исписсэлииһигэр Роман Ксенофонтович Павловка үөрүүлээх быһыыга-майгыга туттарда. Улууска тыа хаһаайыстыбата сайдарын туһугар дьоһун кылааттарын иһин Бочуотунай грамоталары Чыбааҕылаах нэһилиэгиттэн Валерий Васильевич Ефимовка, Кылаана Егоровна Слепцоваҕа, Хонууттан Валерий Маевич Уваровскайга, Семен Петрович Богатыревка, «Победа» ТХПК табаһыттара Александр Алексеевич Андросовка, Гаврил Дмитриевич Потаповка оройуон баһылыга И. П. Павлов туттарда.

«Сандалы-2018» быыстапка-дьаарбаҥка кыайыылаахтара быһаарылыннылар: бастакы миэстэни олохтоохтук оҥостон 180 көрүҥ аһы астаан аҕалбыт «Индигир национальнай нэһилиэгэ, иккис миэстэни − Муома нэһилиэгэ, үсүһү − Улахан Чыыстай ыллылар.

Быйылгы дьаарбаҥка баай-талым, дэлэй астаах буолан биэрдэ. Кэтэх хаһаайыстыбаны тутар, бородууксуйаны бэйэлэрэ оҥорон таһаарар ыал бигэ туруктаах, иҥэмтэлээх аһы аһаан чөл доруобуйалаах буолалларын итэҕэтиилээхтик көрдөрдө. Биллэн турар, бу элбэх сыраттан, күүстээх үлэ кэнниттэн ситиһиллэр.

К. М. Лобунец («Чысхаан» ТХПК):

− Биһиги бу дьаарбаҥкаҕа эрдэттэн тэринэн кэллибит. Суол саҥа оҥоһуллан эрэр буолан, 1,5 суукка айаннаатыбыт. Кытаанах айан буолла. Эт аҕаллыбыт, тыс баар.

Р. К. Павлов:

− Чыбааҕылаах нэһилиэгиттэн дьаарбаҥкаҕа кытта кэллибит − «Баалаан» ТХПК, ИП Евгений Корякин, мин буоламмыт. Дьаарбаҥка тэрээһинэ олус үчүгэй. Тус бэйэм миниистир илиититтэн Бочуотунай грамота ылбыппыттан олус үөрдүм, долгуйдум. Бэйэм кэтэх хаһаайыстыба тутабын: алта төбө сүөһүлээхпин, икки ыанар ынах уонна икки убаһаны иитэн туруорабын. Ону таһынан хотоммор нэһилиэк оҕуһун тутабын. Оҕуһу көрүү үлэлээх, сылга 4 тонна оту сиир. Сүөһү иитэр буоллахпытына эрэ, нэһилиэк, оройуон сайдыаҕа. Биһиги нэһилиэкпитигэр сүөһүнү биэнсийэлээхтэр эрэ туталлар, эдэр дьон сүөһүгэ сыстыан баҕарбат. Тыа сиригэр үлэ суох, ол эрээри тыа хаһаайыстыбатын күүскэ үлэлээн сайыннардахха, дохуот да аахсыахха сөп. Нэһилиэккэ саамай сүрүн кыһалҕабыт − сири оҥоруу, өртөөһүн. Техникабыт суоҕа атахтыыр.  Манна бульдозер ылыахпытын баҕарабыт. Барыллаан ааҕыынан ынах сүөһүнү алта хаһаайыстыба тутар, сылгыны биэс хаһаайыстыба иитэр. Бу аҕыйах. Тыа сиригэр олорор дьон хайаан да хаһаайыстыба тэриниэхтэрин наада. Оччоҕо эрэ ас-таҥас баар буолуо, уйгу-быйаҥ дэлэйиэ.

В. В., А. В. Ефимовтар дьаарбаҥкаҕа сылын аайы кытталлар. Антонина Васильевна бэйэлэрэ оҥорон таһаарар «Муотуш» диэн ааттаах тайах, убаһа этиттэн тушенка оҥорбуттарын сэһэргээтэ. Бу инникитин Муома брендэ да буолар кыахтаах аһылыгы хайдах оҥоһулларын кэпсээн, көрдөрөн сиэннэрэ Грета Иванова оройуоннааҕы «Инникигэ хардыы» научнай-практическай конференцияҕа кыттан улахан сэҥээриини ылбыт.

С. А. Сен Дун Шен салайар агро хайысхалаах Индигир орто оскуолата, куруутун буоларын курдук, олус тэрээһиннээхтик кэлэн кытыннылар. «Пельмени Индигирские» диэн ааттаах анал хааҕа суулаан оҥорбут бэлимиэннэринэн республикаҕа да тахсыахтарын сөп. Итини таһынан сылгы этин кырбастаан, кэтилиэт оҥорон бэлэмнээбиттэр. Оскуола быйыл үс убаһаны идэһэлэммит, ити эттэринэн оҕолор остолобуойга аһаан холкутук кыһыны туорууллар.

А. С. Хабаров (атыылаһааччы):

 Олус үчүгэй тэрээһин буолла, ас дэлэй, киһи бэйэтэ көрөн таларыгар табыгастаах. Бу сайдыылартан убаһа этин уонна индигирдэртэн убаһа комплегын атыыластым. 

Тыа сирин үлэһит дьоно түбүктээх үлэлэрин үтүө түмүгүттэн дуоһуйан, өрө көтөҕүллэн тарҕастылар. Атыылаһааччылар бары илии тутуурдаах, өттүк харалаах Саҥа дьыллааҕы остуолларыгар сонун аһы атыылаһан астыннылар.

Ааптар: Валентина СТАРОСТИНА, «Индигир уоттара»

Следите за самым важным и интересным в Telegram-канале и WhatsApp-группе ЯСИА