2016 сылы СР Ил Дархана Егор Борисов республикаҕа нэһилиэнньэлээх пууннары тупсаран оҥоруу сылынан биллэрэн олорор, маныаха сыһыаннаан Үөһээ Бүлүү улууһа Түөлбэнэн сайдыы уонна дьон көҕүн сылынан биллэрэн олорор.
Улуус баһылыгын солбуйааччыта Спиридон Олегович Борбуев Москва куоракка ыытыллыбыт «Территориянан общественнай бэйэни салайыныы (ТОС) сайыннарыы хайысхалара» конференциятыгар кыттыыны ылан кэлбитэ. Саха сириттэн соҕотох Үөһээ Бүлүү бэрэстэбиитэлистибэтэ Гражданскай инициативаны сайыннарыы департаменыттан коммерческайа суох тэрээһиннэри кытары үлэлиир отдел салайааччыта Сардана Борисовна Алексеева салайааччылаах делегация кыттыыны ылан кэлбитэ. Онтон Сунтаарга ыытыллыбыт Бүлүү бөлөх улуустарын форумугар Үөһээ Бүлүү оройуона саамай элбэх кыттааччылаах делегациянан буолбута.
Муус устар 12-13 күннэригэр П.Тобуруокап аатынан культура киинигэр үбүлүөйдээх XX-с Манчаары оонньууларын чэрчитинэн ыытыллар «Түөлбэнэн сайдыы уонна дьон көҕүн» сылыгар аналлаах форум саҕаланна. СР Ил Дархана Егор Борисов уурааҕынан саҥардыы тэриллибит Гражданскай уопсастыба институттарын сайыннарыы министерствотын салайааччыта Сардаана Михайловна Гурьева ыҥырыылаах ыалдьыт быһыытынан кэллэ. Бастакы күн миниистир олохтоох «Үөһээ Бүлүү» хаһыат редакциятын коллективын кытары көрсүстэ. Россия суруналыыстарын Сойууһун чилиэннэрэ Иван Егорович Чычахов, Мария Даниловна Михайлова, Иннокентий Васильевич Степанов-Лэгэнтэй, Валерий Васильевич Васильев-Муттуххай Бороҥ уонна нэһилиэктэртэн общественнай корреспонденнары ыҥыран бэрт сэргэх кэпсэтии ааста. Саҥа миниистир үлэтин кыра тэрилтэ иһигэр көрсүһүүттэн саҕалаабытын уонна уу сахалыы тыллаах-өстөөх салайааччы буоларын көрбүт-истибит ытык кырдьаҕас суруналыыстар сэргии иһиттилэр, биһирииллэрин биллэрдилэр.
Бастакы күн Сардана Михайловна Ороһу уонна Кэнтик нэһилиэктэригэр общественноһы кытары көрсүһүүгэ сырытта. Улуус дьаһалтатын дьиэтигэр хас биирдии нэһилиэккэ үлэлиир түөлбэлэри, коммерческайа суох общественнай түмсүүлэри регистрациялааһыҥҥа методическай уонна юридическай көмөнү оҥорор аһаҕас ааннаах кабинет үлэлээтэ. Маныаха налоговай уонна пенсионнай управлениелар специалистара, юстиция министерствотын үлэһиттэрэ көмө-ньыма буолар сүбэлэри биэрдилэр.
Форум иккис күнүгэр, ол эбэтэр муус устар 13 күнүгэр «Түөлбэнэн сайдыы уонна дьон көҕүн» сылыгар аналлаах түөлбэлэр, общественнай тэрээһиннэр уонна биирдиилээн дьон бырайыактарын көрүүгэ түөлбэни, нэһилиэги, тэлгэһэни тупсаран оҥорууга сыһыаннаах үлэлэр дьон көрүүтүгэр тахсыахтара. Бастыҥнары бэлиэтээн, бырайыагы олоххо киллэрэргэ кыах бэриллиэҕэ, үбүлүөйдээх «Манчаары оонньууларын» фондатыттан граннар олохтонуохтара. Маны сэргэ спартакиадаҕа бэлэмнэнии үлэ чэрчитинэн улуус талааннаахтара оҥорон таһаарар бородууксуйаларын быыстапката тэриллиэҕэ.
Нэһилиэктэринэн хайҕалга сылдьар түөлбэ салайааччылара үлэлииллэр. Үлэлииллэр, ол эрэн бу үлэ докумуоннаммакка, ситэри сырдатыллыбакка, биллибэккэ-көстүбэккэ хаалар. Билигин олохтоох дьаһалта иннигэр күүскэ үлэлиир түөлбэлэри холобур оҥорон, регистрациялатан, тэрилтэ быһыытынан тэринэллэригэр үлэлэһэр былаан турар. Маныаха хас биирдии дуоһунаска үлэлиир киһи общественнай үлэҕэ курдук биир-биэс хамнаһа суох үлэһит дьон буолар. Бэйэ баҕатын биллэрэн, туһалаах идеяларын олоххо киллэрэрдии, аҥардас ырыанан-тойугунан, күрэхтэһиинэн эрэ буолбакка, тупсаҕайдык дьаһаныы үлэтигэр күрэстэһэр наада. Оччоҕуна оройуон, республика, ону ааһан федеральнай бюджеттан тыырыллар бириэмийэлээх граннарга, араас быһыылаах куонкурустарга кыттар бырааптаныахтара. Куонкурустарга кыттан, кыайыылаах буолар түгэннэригэр бу тыырыллыбыт харчыны түөлбэни сайыннарыыга, ол эбэтэр уулуссалары оҥорууга, оҕо сынньанар былаһааккаларын тутууга, кэрэ көстүүлээх миэстэлэри тэрийиигэ о.д.а. үлэҕэ аныахтара.
