Ньурба улууһун кытыы нэһилиэктэрин Хатыы — Маалыкай суолун 9-с км-гар Маар үрэх муостатын үөрүүлээх аһыллыыта буолла. Улуус баһылыга А.М. Иннокентьев эҕэрдэ тылыгар бу үлэҕэ 6 мөл солк көрүллүбүтүн, өссө аара хас да муоста оҥоһулларын, эһиилгиттэн суол оҥоһуутугар элбэх харчы көрүллүөхтээҕин бэлиэтээтэ.
Сахалыы сиэринэн-туомунан алгыс тылын анаата А.Н. Иванов , ол кэнниттэн тохтор тойугунан бастыҥ оһуокайдьыт, сахалыы ырыаны-тойугу тарҕатааччы Михайлова Клара Сергеевна доҕуһуоллаата.
Т.Г. Дмитриева манна урут муоста тутуутун историятын билиһиннэрдэ:
— 1937 с. Аҕа Дойду сэриитэ саҕаланыар диэри суол оҥоһуутун өр сылларга Мэҥэдьэк нэһилиэгин сельсоветын бэрэссэдээтэлинэн үлэлээбит Архипов Алексей Архипович саҕалаабыт. Онтон кэлин ити үлэни сэрии кэнниттэн өр сылларга «Хатыы» колхуос бэрэссэдээтэлинэн үлэлээбит, «Бочуот бэлиэ» уордьан, «Үлэҕэ килбиэнин иһин» мэтээллээх, сэрии сылларыгар хоргуйууну таһаарбатах Егоров Ион Семенович – Уһун Дьуона салҕаабыт. Ол саҕана колхуостаахтар мас да, тимир да лаппаахынан Маалыкайга дылы икки өттүнэн ханаабалаах суол оҥорбуттар. Кэлин сохуос дириэктэринэн Евсеев И.В үлэлиирин саҕана грейдердээн, ханаабалаан, кыра томтотуулаах суол оҥоһуллубут. Олус үчүгэй суол оҥоһуллан өр сылларга турбут. Уустук 90-с сылларга Антонов Н.К. саҕалаан баран ситэртэриэҕин, олохтон туораан турар. Онтон бу түргэн тэтимнээхтик сайдыы бара турар кэмигэр суолбут тутуута эмиэ саҕаланан эрэр.
82 саастаах ытык кырдьаҕас, РФ үөрэҕириитин туйгуна, үлэ бэтэрээнэ, өр сылларга дьыссаат сэбиэдиссэйинэн үлэлээбит Мэҥэдьэк нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо, бастыҥ уопсастыбанньык, Мэҥэдьэктээҕи народнай театр артыыhа, сыана бэтэрээнэ Дмитриева А.Д. улууспут салайааччыларын, олохтоохторун бу үөрүүлээх түгэнинэн эҕэрдэлээтэ.
Ытык кырдьаҕас, өр сылларга салайар үлэҕэ үлэлээбит, спорт ветерана, Ньурба улууһун, Мэҥэдьэк нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо Архипов И.А. долгуйан туран бар дьонугар тыл эттэ. Муоста тутуутун историятын билиһиннэрдэ.
Нэһилиэкпитигэр биир ытыктанар убаастанар киһибит, бастыҥ уопсастыбанньык, араатар, Мэҥэдьэк нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо, СӨ култууратын туйгуна, улуус солбуллубат спортивнай комментатора Иванов А.Н. эттэ:
— Евсеев И.В. Ст.Васильев совхозка дириэктэрдиирин саҕана биһиги дьоммут Ксенофонтов Кузьма Матвеевич, эдэр үлэһит Тыаһыт, Семянов Иван Николаевич, Данилов Иван Алексеевич (Кыыбый), Данилов Иван Павлович, Данилов Петр Иннокентьевич, Данилов Иван Иннокентьевич, Калаков Василий Егорович илиинэн хаһан үчүгэй туруктаах капитальнай муоста оҥорон, 1969 сылтан 2015 с. диэри муостабыт тигинэччи үлэлээн сырыыбыт быстыбатаҕа.
Мэҥэдьэк нэһилиэгин олохтоохторун ааттарыттан олохтоох дьаһалта баһылыга Васильев Е.П. тыл эттэ.
Нэһилиэк олохтоохторун ааттарыттан «Агроснаб» салайааччытыгар Протопопов Алексей Николаевичка сэмэй бэлэҕи кытта Махтал сурук туттарылынна.
Улуус салайааччылара, Ил Түмэн дьокутааттара, Протопопов А.Н, нэһилиэк баһылыга Васильев Е.П аалай лиэнтэни быстылар.
Улуустааҕы үөрэх управлениетын салайааччыта Аргунова А.П. Николай Иванович Прокопьев аатынан Хатыы орто оскуолатын маҥнайгы кылааһын үөрэнээччилэригэр аналлаах сэртипикээт бэлэҕин туттарда.
Олохтоохтор өр күүппүт муосталара таһаарыылаах уонна дьулуурдаах үлэ түмүгэр бүтэн, сүргэлэрэ көтөҕүлүннэ.
Ааптар: Непряхина А.М.
