“Сүөһү аһылыгын оҥорон таһаарыыны сайыннарыы” хос бырагырааманан субсидияны биэрии уонна туһаныы бэрээдэгин былырыын саас муус устарга бырабыыталыстыба 120-с №-дээх уурааҕынан бигэргэтэн турар. Онон быйыл бу хос бырагыраама иккис сылын үлэлиэҕэ.
Бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччы-тыа хаһаайыстыбатын уонна ас-үөл бэлиитикэтин миниистирэ Петр Алексеев уонна сүүмэрдээһини ааспыт улуустар баһылыктара Сөбүлэһиигэ илии баттастылар. Быйыл куонкуруска 15 улуус кыттыбытыттан Алдан оройуона эрэ сыыйыллыбыт. Илии баттаһыыга 14 кыайыылаахтан 12 улуус (Сунтаартан, Өлүөхүмэттэн кэлбэтэхтэр) баһылыктара сырыттылар. Бу иһигэр Бүлүү, Үөһээ Бүлүү, Ньурба, Хаҥалас улуустара уонна Дьокуускай куорат көмө үбү аан маҥнай ылыахтара.
П.Н.Алексеев уонна Үөһээ Бүлүү улууһун баһылыга В.С.Поскачин.
Санатан эттэххэ, ааспыт сылга 12 кыттааччыттан 9 улуус сүүмэрдээһини ааспыта: Амма, Горнай, Мэҥэ Хаҥалас, Нам, Өлүөхүмэ, Сунтаар, Таатта, Уус Алдан, Чурапчы. Ити улуустарга өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүттэн 70 мөл. 301 тыһ. солк. кээмэйдээх үп тиксэриллибитэ. Онно муниципальнай оройуоннар бэйэлэрин бүддьүөттэриттэн 55 мөл. 926 тыһ. солк. кыттыгас үбүлээбиттэрэ. Инньэ гынан, хос бырагырааманы олоххо киллэриигэ 126 мөл. 227 тыһ. солк. туһаныллан, 583 км усталаах күрүө тутуллубута, 14 сиилэс омуһаҕа оҥоһуллубута, 2728 гектар иэннээх быраҕыллан сытар бааһына сирэ сөргүтүллүбүтэ, сир үлэтигэр идэтийэр хаһаайыстыбалар 92 ахсааннаах тыа хаһаайыстыбатын тиэхиньикэтин уонна тэрилин атыыласпыттара.
П.Н.Алексеев уонна Амма улууһун баһылыга Н.А.Архипов.
Көмөнү амтаһыйбыт Амма улууһун баһылыга Николай Архипов олус туһалаах уонна үлэ дьонун көҕүлүүр дьаһал буоларынан биһириирин биллэрдэ. Аммалар ааспыт сылга улуустан 8 мөл., нэһилиэктэртэн 1,5 мөл. солк. кыттыгас үбүлээннэр, өрөспүүбүлүкэ көмөтүн холбоон 20 мөл. солк. иһинэн үлэ ыытыллыбыт буоллаҕына, нэһилиэктэр быйыл өлүүлэрин 3,6 мөлүйүөҥҥэ диэри эбэннэр, 23 мөлүйүөннээх үлэни толоруохтара. Нам улууһун баһылыга Александр Атласов этэринэн, нэһилиэктэр 5 мөл. солк. угаллар, инньэ гынан улуус бүддьүөтүн кытта 12 мөл. солк. суумалаах үбүнэн кыттыһалларын иһин өрөспүүбүлүкэттэн тиийэрэ эмиэ үгүөрү. “Маннык үлэ салҕанан бардаҕына, 3-4 сылынан түмүгэ көстүө”, — диэн санаалаах Александр Павлович.
Түмүккэ Петр Алексеев быйыл сүөһү аһылыгын оҥоруу куонкуруһугар кыттан кыайбыт улуустар бүддьүөттэриттэн элбэх үбү уганнар, өрөспүүбүлүкэттэн 120,5 мөл. солк. суумалаах көмө үп көрүллүбүтүн этэн туран, үп-харчы хамсааһына төһө даҕаны уустугун иһин, муус устар ый иһинэн тиксэриэхпит диэн эрэннэрдэ. Петр Николаевич үчүгэй сонун быһыытынан РФ Тыатын хаһаайыстыбатын министиэристибэтэ “Тыа сирин бигэтик сайыннарыы” федеральнай бырагырааманы үбүлээһин кээмэйин балачча улаатыннарар буолбутун иһитиннэрдэ итиэннэ көхтөөхтүк кыттарга ыҥырда. Холобур, кэтэх дьиэни тутууга эһиил көмө ылыахтаах дьон испииһэгин б.дь. ыам ыйыгар диэри биэрэ охсорго үөһэттэн, бэлиэр, ирдээбиттэр. Онон судаарыстыба өйөбүлүгэр тиксиэн баҕалаахтар маскытын быйыл саас кэрдиниҥ.
