Былыргы дьон өйүттэн киһи саллар. Биһи эрабыт хас эмэ сүүс сыл иннинээҕи Пифагор, Платон, Сократ, Аристотель, Конфуций, Лао-Цзы, Сунь-Цзы эҥин курдук дьону олус бэркиһиибин. Билигин манна аҕалар киһи, аҕыйах күнүнэн көмпүүтэри, интэриниэти баһылаан, аан дойду билиитин иҥэринэн, эт өйдөрүнэн төһөлөөҕү айан-тобулан таһаарыахтара эбитэ буолла…
Киһи өйө, билиитэ – диэн туох эбитэ буолла?
Биһи көлүөнэ дьон үксүгэр «өй» диэни «билии» дии саныыбыт, «билии» диэни – нууччалыы «знание» диэнинэн өйдүүбүт. Ол «знание» диэммитин үксүн «энциклопедическай билии» эрэ быһыытынан сыаналыыбыт, элбэҕи «билбэппитинэн» өйдөөх курдук сананабыт. Дьиҥэр, өй да, билии да араастаахтар быһыылаах… Билигин араас информация тоҕоостоох буолан, сорох дьон билиилээх-өйдөөх курдук көстөөрү, ханна эрэ үрдүнэн инстаграмҥа, фейсбукка аахпыттарын-истибиттэрин тумус туттан, ис иһин өйдүү сатаабакка, мээнэ хатылыыллар-кэпсииллэр, бэйэлэрин билиилэрин курдук кэпсииллэр. Өйдөөх курдук тутталлар. Ону мин «декларативное знание» диэхпин баҕарабын. Сахалыыта «уруһуйданыы» диэн буолуо арааһа. Ону таһынан, көннөрү чычаастык эрэ илдьиритэн, толкуйдарын эрэ өй курдук сананан сылдьар дьон эмиэ баар. Ол быыһыгар, дириҥник хорутан толкуйдаан, ис-иһин өйдүү-билэ сатыыр дьон эмиэ элбэхтэр. Эт өйдөрүнэн тобулан, айан таһаарар дьону, киэҥник-ырааҕынан анаарар өйдөөх-санаалаах, мындыр-муударай дьону ордук сыаналыыбын. Билии уонна өй диэн арааһынайдар, араастаахтар… Оттон информация сахалыы туох диэн эбитэ буолла? Билиигэ киирсибэт быһыылаах. Эһиги, ааҕааччылар санааҕытын билиэхпин баҕарабын.
Мин санаабар, киhи «билбэппин» диириттэн кыбыстыа суохтаах, «билэбин» диириттэн ордук кыбыстыахтаах быhыылаах…
Константин ВАСИЛЬЕВ, фермер.
Уус Алдан улууһа, Бээрийэ.
