19 Кулун тутар 19.03
  • -12°
  • $ 91,98
  • 100,24

Энергетиктар уот ис ситимигэр кыһамматтар

18:32, 22 февраля 2017
Текст:
Читайте нас на
Яндекс Новости
ЯДВ

Өрөспүүбүлүкэ бас-көс монополист энергетическэй хампаанньата –   «Якутскэнерго» эбийиэктэригэр саахал тахсыыта элбээн, ону ааһан былырыын үлэҕэ киириэхтээх Дьокуускайдааҕы 2-с нүөмэрдээх электрическэй станция күн бүгүнүгэр диэри үлэҕэ киирбэккэ, салаа үлэтин ырытан көрөргө туһааннаах кэм тирээн кэллэ быһыылаах. Эбиитин хоту улуустарга уматыгы кэмигэр тиэрдибэккэлэр, бүтүн нэһилиэктэр хам тоҥор кутталлаах балаһыанньаҕа олороллор диэн edersaas.ru таһаардылар.


Биир сыл иһигэр 449 саахал

Аҕыйах хонуктааҕыта Дьокуускай куорат 16-с кыбартаалыгар электричество уота икки чаас кэриҥэ баран, ыксаталыы сылдьыбыта. Сураҕа, ким эрэ опораны тоҕо көтөн, онтон сылтаан бүтүн кыбартаалга уот арахсыбыт үһү. Ол эрээри санаан көрдөххө, саахал төрдө биир тирэх мастан тутулуга суох буолуохтаах. Энергетиктэр улахан саахал, алдьаныы тахсыбытын  кистии саба туппут буолуохтарын сөп.  Кэлиҥҥи кэмҥэ электричество туох даҕаны улахан биричиинэтэ суох барыыта, итиэннэ уот ситимнэригэр, станцияларга саахал тахсыыта элбээн, өрөспүүбүлүкэ  сүрүн энергетическэй хампаанньатын тула мөккүөр тахсыбыта ыраатта.

2016 сыллаахха өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн уоту араарыы 449 түбэлтэтэ тахсыбыт. Оттон тэҥнэбилгэ, «ДРСК» АУо («Дальневосточная распределительная сетевая компания») Саха сирин Соҕуруу өттүнээҕи филиалын ылан көрүөҕүҥ. Кинилэргэ баара-суоҕа 37 арахсыы тахса сылдьыбыт. Аны тохсунньу 23 күнүгэр сарсыарда 6 чаас саҕана Уус Маайа Бэлкэчитигэр дизельнэй электростанция умайан, 1993 сыллаахха тутуллубут мас дьиэ барыта күл-көмөр буолбута. Бу туһунан суһал иһитиннэрии Киин диспетчерскэй сулууспаҕа киирбитэ. Сарсыныгар электро-уотунан хааччыйыыга Уус Маайа бөһүөлэгиттэн көһөрүллэ сылдьар ДЭС-и илдьибиттэрэ.

Киһи өлүүлээх түбэлтэлэр

2016 сыллаахха бэс ыйын 7 күнүгэр 20 чаас 35 мүнүүтэҕэ «Якутскэнерго» ПАУо Киин электрическэй ситимнэрин суһал-диспетчерскэй бөлөҕөр  Суһал көмө сулууспатыттан Марха бөһүөлэгин Заводской уулуссатын 19/3 дьиэтин таһыгар оонньуу сылдьыбыт оҕо уокка оҕустарбытын туһунан иһитиннэрии киирбитэ. Дьокуускай куорат кырачаан олохтооҕо Вадим дьиэтин таһыгар оонньуу сылдьан уокка оҕустаран, чыпчылыйыах бэтэрээ өттүгэр олоҕо быстыбыта. Бу иннинэ Вадим төрөппүттэрэ дьиэ тиэргэнигэр баар быраҕыллыбыт уот ситимнэрин кэлэн көрүҥ, харайыҥ диэн көрдөһө сатаабыттар даҕаны, энергетиктэр кумаардаан даҕаны көрбөтөхтөр. Арай, алдьархайдаах быһылаан тахсыбытын кэннэ биирдэ кэлэн харайбыттар. 2013 сыллаахха Дьокуускай куоракка Каландаришвили уулуссатыгар баар саҥа тутулла турар дьиэ таһынан ааһан испит тоҕус  саастаах Дима Березовскай алҕаска тимир күрүөнү таарыйан,   уокка оҕустаран, билигин дьиэҕэ олорор инбэлиит буолаахтаата… 2015 сыллааҕыта  Аллараа Халыма улууһун Черскэй бөһүөлэгин кырачаан олохтооҕо күүлэйдии сылдьан, сиргэ субуллан сытар уот ситимин атыллаары,  эмиэ  улахан эчэйиини ылбыта.  Оттон быйыл, тохсунньу 26 күнүгэр, «Якутскэнерго» Киин электрическэй ситимнэригэр киһи өлүүлээх быһылаан тахсыбыта. Хампаанньа үлэһитэ С.С.Кузьмин үрдүк күүрүүлээх уот ситимигэр чугаһаан, уокка оҕустаран тута өлбүт. Хомойуох иһин, маннык түбэлтэлэр сыллата тахса тураллар. Барыта эргэрбит, быраҕыллыбыт, көрүүтэ-истиитэ суох хаалбыт уот ситимнэриттэн сылтаан…

Ис ситимнэргэ хаһан болҕомтолорун уураллар?

Нэһилиэктэр иһинээҕи уот ситимэ быста мөлтөөн, итиэннэ подстанциялар, трансформатордар кыамталара кыайбатыттан арахсыы тахсар. Аны эргэрбит остуолба сууллуута элбээн, аҥардас Сунтаар улууһун Түбэйигэр 2015 сыллаахха икки ый иһигэр уот 11-дэ арахса сылдьыбытын туһунан бырабыыталыстыба отчуотун кэмигэр олохтоохтор куруук ахтан-санаан ааһаллар. Хаһаайына суох урукку ситимнэри «Якутскэнерго» балансатыгар киирбэт дииллэр эрээри,   ол линиялары туһанан,  электрическэй уоту биэрэ олороллор. Хампаанньа  аны ый ахсын ол уот төлөбүрүн харчытын аахса олорор. Онон хампаанньа туһана олорор ситимигэр бэйэтэ көрөн-харайан өрөмүөн, саҥардыы үлэтин ыытыахтаах. 2010 сыллааҕыта «Сунтаар – Өлүөхүмэ – 14 №-дээх НПС» 220 кВ кыамталаах үрдүк күүрүүлээх уот ситимэ тардыллан үлэҕэ киллэриллэн, Бүлүү умнаһын олохтоохторо уотунан ититиигэ холбоммуттара. Ол эрээри, ис ситимэ эргэрэн уонна подстанциялар кыамталара намыһаҕыттан, Сунтаар уонна Ньурба олохтоохторо күөстэрин чааһы быһа буһаралларын туһунан СӨ толорор былааһын отчуотун кэмигэр үгүстүк этэн тураллар. Үлүгэрдээх барыһы аахса олорор хампаанньа ис ситимнэри саҥардыыга улахан болҕомтотун уурбата сааттаах дьыала. Ис иһинээҕи кыһалҕаны сатаан быһаарбакка сылдьаннар, өссө атын региоҥҥа уоту атыылыыр баҕалаахтар.   Бүгүҥҥү туругунан хампаанньа Уһук Илин регионугар уоту оҥорон таһаарыыга инники күөҥҥэ сылдьар ситиминэн буолар. Ол аата, сылга аахсар барыһа төһө эмэ элбэх буолуохтаах.

Баһырхай хамнастаах Тарасов!

Хампаанньа муҥур тойоно Олег Тарасов «хармаанын» интэриэһиргээччи үгүс буолуо. Холобур, өрөспүүбүлүкэ энергетическэй «хоруолун» хамнаһын социальнай ситимнэргэ үгүстүк ырыталлар. Ол курдук, Олег Владимирович сыллааҕы хамнаһа 42 мөл. солк. тэҥнэһэр. Маны 12 ыйга түҥэттэххэ, ыйдааҕы хамнаһа тахсан кэлэр. Ый ахсын 3,5 мөл. солк. харчыны илиитигэр ылар. Оттон 3,5 мөл. солкуобайга Дьокуускай куоракка 1 хостоох толору хааччыллыылаах дьиэни атыылаһыахха сөп…

ГРЭС-2

Өрөспүүбүлүкэ киин куоратын, илин эҥэр уонна киин улуустарын олоҕо ГРЭСтэн быһаччы тутулуктаах. Улахан саахал тахсар түгэнигэр, өрөспүүбүлүкэ аҥара хам тоҥор кутталлаах. Бу «кырдьаҕас» ГРЭС-и  солбуйуохтаах 2-с нүөмэрдээх станцияны тутуу 2013 сыллаахха саҕаланан, 193 Мвт кыамталаах, 460 Гкал/ч сылааһы уонна сылга  1 440,407 мөл. кВтч электроэнергияны оҥорон таһаарар кыахтаах   тутуу былаан быһыытынан, өссө 2015 сыллаахха үлэҕэ киллэриллиэхтээх этэ.  Бырайыакка сурулларынан, баараҕай суолталаах тутуу үбүлээһинин 50%-нын «Илиҥҥи энергетическэй ситимнэр РАО» ылыммыта. 25%-на өрөспүүбүлүкэҕэ, онтон хаалбыт суумата федеральнай бүддьүөккэ сүктэриллибитэ. Инвестиционнай бырайыак барыллааһын суумата –  26 192,72 мөл. солк. ааҕыллыбыта (НДС киллэрэн туран). Бырайыагы олоххо киллэриигэ анаан, 2013 сыллаахха «ЯГРЭС-2» САУо («РусГидро» ПАУо алын сүһүөх тэрилтэтэ)  тэриллибитэ. Генеральнай бэдэрээччитинэн – «ТЭК МосЭнерго» ААУо ананан, 2015 сыл ахсынньытыгар тутууну олоххо киллэрэрин туһунан эрэннэрбитэ эрээри, ол  кумааҕыга эрэ хаалбыта. Икки сылы быһа соһуллан-сыһыллан кэлбит тутуу  2017 сыл төрдүс кыбаарталыгар силигин ситиэхтээҕин исписэлиистэр кэпсииллэр. Станцияны тутуу бытаарбытын сүрүн харгыстарынан доллар курса үрдээбитин, тас дойдулартан атыылаһыллыбыт оборудование хойутаан кэлбитин кытары сибээстииллэр. Дьиҥэр, үп-харчы эрдэ көрүллүбүт эрээри, кэмигэр оборудованиены атыыласпатахтар. Уһук Илин регионугар, ол иһигэр Дьокуускайдааҕы  ГРЭС-2 тутуутугар анаан федеральнай бүддьүөттэн  «РусГидроҕа» 2012 сыллаахха 50 млрд. солк. көрүллүбүт.  Ол харчыларын үлүннэрэр, барыс аахсар сыалтан «Сбербааҥҥа» счеттарыгар сытыарбыттар. Түмүгэр, 3,5 млрд. солкуобай барыһы аахсыбыттарын туһунан Рronedra.ru сайт суруйар. Өскөтүн харчыларын хаппахчылыы сыппатахтара буоллар, станция болдьоҕор тутуллан үлэҕэ киириэхтээх этэ.

Өрөспүүбүлүкэ энергетическэй ырыынагар  күрэстэһии  суоҕуттан, «Якутскэнер го» уот барыытыгар, саахал тахсыытыгар улахан болҕомтону уурбат. Туһанааччыларга ээл-дээл сыһыаннаһар да диэх санаа кииртэлиир. Аны сыана, тарыып туһунан этэ да барыллыбат. Сыл иккис аҥарыгар нэһилиэнньэҕэ уот тарыыба эмиэ үрдээри турар. Оттон уокка холбонуу эмиэ бас быстар сыаналаах. Айбардаан, таптаабыттарынан дьаһанан олоророллоро дьэ, хаһан тохтууруй?

Эбэн эттэххэ…

«Якутскэнерго» алын сүһүөх тэрилтэтэ, судургутук эттэххэ, «оҕото» – «Сахаэнерго» Халыма улуустарыгар уматыгынан кэмигэр хааччыйбакка, сыарҕа үрдүттэн олоруу балаһыанньата үөскээтэ. Эбиитин  Аллараа Халыма улууһун Халыма сэлиэнньэтигэр дизельнэй уматыктара тиийбэккэ,  олохтоохтор ыксаталыы сылдьыбыттара.

Следите за самым важным и интересным в Telegram-канале и WhatsApp-группе ЯСИА