Премьер-миниистир Дмитрий Медведев быһа эфиргэ суруналыыстар сүрүн ыйытыыларыгар хоруйдаата.
Инфляция уонна экэниэмикэҕэ сыл түмүктэрин туһунан
Премьер-миниистир Арассыыйаҕа 2018 сыл түмүгүнэн инфляция намыһаҕын бэлиэтээтэ, диэн РИА Новости иһитиннэрэр.
“Быйыл, арааһа, 3,5 бырыһыан диэн сыыппараҕа тахсыахпыт. Хас да сыллааҕыта быһа барыллаан түөрт бырыһыан диэбиппитигэр сөп түбэһэбит”, — диэтэ кини.
Кини ааһан эрэр сыл “Арассыыйа экэниэмикэтигэр үтүө өрүттээх” буолла диэн эбэн эттэ.
Биэнсийэ сокуонугар уларыйыылар
Медведев биэнсийэҕэ тахсар саас туһунан бу иннинээҕи быһаарыылар өссө 70 сыл анараа өттүгэр ылыныллыбыттарын санатта уонна саҥаны киллэриилэр уһун кэмнээх болдьоххо туһуланаллар, маннык уларыйыылары чаастатык ыытар сыыһа диэтэ.
Кини этэринэн, Арассыыйаҕа биэнсийэ сокуонун тупсарыы салҕаныаҕа. “Ол эрээри базовай усулуобуйалар – итилэр өйөммүттэрэ, ылыныллыбыттара уонна сокуоҥҥа суруллубут болдьохторунан үлэлиэхтэрэ”, — диэтэ кини.
Премьер бэлиэтээбитинэн, сокуон бырайыагын тупсарыллыбыт барыла ылынылынна. Аны билигин дьахталлар биэнсийэҕэ тахсар саастара чопчуланна, биэс сыл арыттаах буолара уонна үгүс чэпчэтиилэр оннунан хаалаллар.
Тас дойдулар инвестициялара
Премьер-миниистир үгүс Европа уонна Америка хампаанньалара Арассыыйаҕа инвестициялыахтара диэн эрэнэр.
“Тас дойдулар инвестицияларын туһунан эттэххэ, бу чопчу дойдуттан, тустаах хампаанньаттан тутулуктаах. Мин Азия-Чуумпу акыйаан регионун дойдуларын, доҕотторбут Кытай, Индия, атын дойдулар эрэ тустарынан эппэппин. Бу Европа дойдуларыттан партнердар, оннооҕор Америка Холбоһуктаах Штаттарыттан тиийэ”, — диир Медведев.
Дедолларизация уонна солкуобай туһунан
Дедолларизация Америка валютатыттан аккаастаныы диэн буолбатах, диэтэ Медведев. Арассыыйаҕа маннык бобуу киириэ суоҕа.
“Дьон харчыларын дуолларга угуохтара уонна дуоллары көҥүллүк атыылыахтара – солкуобайга уларытыахтара эбэтэр атын валютаҕа”, — диэн эбэн эттэ премьер-миниистир.
Ити эрээри Медведев Арассыыйа национальнай валютанан аахсыыны улаатыннарыа диэтэ, тоҕо диэтэххэ, АХШ былааһа дуолларга эрэниини алдьата сатыыр.
Украина туһунан
Медведев Москва Украинаҕа уонна бу дойду норуотугар сыһыаннаан хаарчахтааһыннары киллэрбэтэҕэ, киниэхэ буортуну оҥорооччуларга диэтэ. Маны сэргэ премьер Киев Москваны кытта экэниэмикэҕэ сибээһин сайдыытын хаарчахтыы сатыырын үрдүнэн, маны оҥорор судургута суох диэн бэлиэтээтэ.
“Арассыыйа Украина эргиэҥҥэ дьоһун суолталаах контрагенынан хаалар, тоҕо диэтэххэ, экспорт — 15 бырыһыан, импорт – тоҕус бырыһыан. Биһиги эргиэҥҥэ Украина бөдөҥ партнера буолабыт, биһиэхэ быһа холуйан, эргиэн уопсай эргиириттэн 2,3 бырыһыана Украинаҕа тиксэр”, — диэтэ кини суруналыыстарга.
Арҕааны кытта сыһыаннаһыы
Медведев хаарчахтааһыннар содулларыгар Арассыыйа арҕаа дойдулары кытта утарсыыта син биир оннунан хааларын бэлиэтээтэ. Ол эрээри маныаха Арассыыйа валютанан саппааһын үүннэриэҕэ.
“Экэниэмикэбит тас дьайыылартан (шок) көмүскэллээх буоларын туһугар бигэ туруктаах буолуу саппааһын салгыы тэринэбит, оттон манныкдьайыылар син биир тахсаллар”, — диэн премьер-миниистир бэлиэтээтэ.
Обургу оҕолор кырыктыйыылара
Оскуолаларга ыксаллаах балаһыанньа – аан дойду кыһалҕата, итинниктэри кытта Арассыыйа дьиҥнээх балаһыанньатын учуоттаан, туруулаһыахха наада. Интэриниэт обургу оҕолорго сабыдыаллыан сөп, ол эрээри бу сириэстибэҕэ бары кыһалҕалары сыбыыр табыллыбат, диэтэ премьер-миниистир.
Чунуобунньуктар тустарынан
Премьер-миниистир Арассыыйаҕа мөлүйүөн кэриҥэ судаарыстыбаннай сулууспалааҕы хомотуон баҕарбат. Ол эрээри Арассыыйа олохтоохторун
ааырыһыгар тосту-туора тыллаһар чунуобунньуктары эппиэтинэскэ тардыахха наада”, — диэтэ кини.
Медведев этэринэн, аныгы технологиялар чунуобунньуктар оруо-маһы ортотунан тыллаһыыларын түргэнник таҕатар, онон “эппиэтинэс мэлдьи баар”.
Кини 3,7 тыһыынча солкуобай киһи наадыйытын толорор уонна мохоруон сыаната биир диэбит Саратов уобалаһын экс-миниистирин тула айдааны санатта. Ол кэнниттэн чунуобунньук дьахтары астаапкаҕа ыыппыттара.
Футболга аан дойду чөмпүйэнээтин туһунан
“Онно урут үчүгэй аэропуор да, гостиница да суоҕа. Мин Москва да, Петербург да туһунан эппэппин. Онно билигин барыта баар.
Премьер-миниистир быйыл сайын Арассыыйаҕа буолан ааспыт аан дойду чөмпүйэнээтэ историяҕа эрэ бастыҥынан ааттаммата, ону таһынан аан дойду чөмпүйэнээтэ ааспыт Арассыыйа бүттүүнүгэр уонна куораттарга инфраструктура сайдыытыгар хамсатар күүһүнэн буолла.
Маныаха кини Арассыыйа чөмпүйэнээти бэлэмнээһиҥҥэ 650 миллиард солкуобайы ороскуоттаабытын, оттон экэнэмиистэр ааҕалларынан 200 миллиардынан элбэҕи аахсыбытын холобурдаата.
СИА.
