Эбээн-Бытантайга хотугу омуктар төрүччүлэрин үөрэтэр-чинчийэр уопсастыбаннай научнай Институт дириэктэрэ, Саха сиригэр Төрүччү электроннай архыыбын оҥоруу идиэйэтин ааптара Константин Аргунов кэллэ. Бастатан туран, уопсастыбаннаһы кытта көрүстэ. Оскуола, уһуйаан кэлэктииптэригэр лиэксийэ аахта, биирдиилээн дьону кытта үлэлэстэ.
Константин Ильич төрүччүнү үөрэтии, билии төрүт омук сайдыытыгар, кэнчээри кэскилигэр сүҥкэн суолталааҕын сырдатта, кэпсээтэ. «Эһиги улуускутугар Түгэһиир нэһилиэгин дьаһалтатын баһылыга Егор Васильев ыҥырыытынан кэлбитим, өссө кыһын дуогабар түһэрсибиппит. Егор Дмитриевич бэйэтэ төрүччүнү үөрэтиинэн дьарыктаммыта ырааппыт. Институт бастакы тэриллиитигэр юрист быһыытынан көмөлөспүт киһи, институт биир бастакы чилиэнэ буолар. Саха сирин улуустарыттан Эбээн Бытантай 17-с, билиҥҥитэ 50-чэ нэһилиэккэ төрүччүнү үөрэтии үлэлэрэ бара тураллар. Олор түмүктэринэн биир баазаҕа киллэрэн, электроннай архыып оҥоробут. Бу норуот сүппэт фундаментальнай төрүтэ буолуоҕа», — диэн кэпсээтэ.
«Киһи диэн компьютер курдук. Хас эмит үйэлэр тухары төрүттэргиттэн, өбүгэлэргиттэн кэлбит информация барыта эн мэйиигэр түмүллэр. Судургутук, аныгылыы көмпүүтэринэй тылынан эттэххэ, эн мэйииҥ 2,5 гигабайт буоллаҕына, ол онтон үксүтэ төрүттэргиттэн кэлбит информация. Эн олорбут олоҕун ол онно муораҕа хаапыла кэриэтэ. «Мин кимминий?» диэн ыйытыкка эппиэттиэххин баҕарар буоллаххына, төрдүгүн-уускун үөрэтэн, чинчийэн көрөн ким буоларгын бил», — диэн бэйэтин олоҕун үлэһит быһыытынан өйдүөҕүттэн ыла төрүччүнү үөрэтиигэ анаабыт исписэлиис Константин Аргунов кэпсээнин саҕалаата.
Константин Ильич хас биирдии киһи мин олоҕум — устуоруйа диэн өйдүөхтээх диир. Бу бүгүн тугу гынабыт, тугу үлэлиибит да ол устуоруйа буолан суруллан хаалан иһэр. Олорбут олоҕуҥ, өйүҥ-санааҥ, толкуйуҥ хас эмит бырыһыана кэнчээри ыччаккар бэриллиэҕэ. Ол да иһин, хас биирдии киһи олоҕун дьоһуннук олорорго кыһаллыахтаах, үчүгэйи-сырдыгы ырыҥалыахтаах диэн бөлөһүөктүү толкуйун дьоҥҥо тиэртэ.
Ити курдук Саха сирин улуустарыгар электроннай төрүччү архыыптарын оҥорууга күүстээх үлэ ыытыллара былааннанар. Бу дьоһуннаах саҕалааһыны СӨ Бырабыыталыстыбата өйүүр.
Ааптар: Сардаана КОПЫРИНА, «Бытантай уоттара» хаһыат
