Дьокуускай уола Дмитрий уонна Гонконг кыыһа Хелен – интернациональнай дьиэ кэргэн. Ааспыт кыһын Кытайга официальнайдык холбоһон, ыал буолбуттара. Эдэр дьон бу үөрүүлээх түгэннэригэр биллиилээх эбээлэрэ – Ил Түмэн экс-дьокутаата Зоя Корнилова кыайан тиийбэтэҕэ. Онон, чуолаан кини идиэйэтинэн, уруу сиэрэ-туома, туох баар каноннары тутуһуннаран, Алгыс этэн, Аал уоту аһатан, саха омук таҥаһын таҥыннарыы сиэрин ситэрэн, киэргэлинэн симээн, дьиҥ сахалыы ыытылынна.
Бу, ХIХ үйэтээҕи сахалыы урууну ыытыы сценариһынан, режиссерунан искусствоведение кандидата, ХИФУ саха салаатын фольклорга уонна култуураҕа кафедратын доцена Светлана Петрова буолла.
Кыыстаах уол күөх кэнчээри от устун хааман, саха балаҕаныгар тиийэн кэлиилэрин саха дьоно кымыстаах чороонунан айах тутан көрсүһүүлэрэ, эдэрдэри эҕэрдэлээн, Ойуун тыл этиитэ, төрөппүттэрэ, чугас дьонноро арыаллааһыннара (дьахталлар балаҕан хаҥас өттүгэр, эр дьон – уҥа тураллар), салама баайан, эдэр ыалга туттарыы – бу барыта сценарий быһыытынан дьоһуннаахтык ыытыллан истэ. Салгыы, саха балаҕаныгар эдэрдэри биллиилээх алгысчыт Афанасий Федоров көрсөн, алҕаан, аал уоту аһатыы сиэрин туомун ыытта. Үгэс быһыытынан, күтүөт дьоно кийииккэ маллаах иһит бэлэх ууналлар, онно хардаран, кийиит дьоно күтүөккэ, кини дьиэ кэргэн баһылыга буолбут бэлиэтин — үрүҥ көмүс тутаахтаах дэйбиир туттараллар. Дьэ ол кэнниттэн эдэрдэр акка олорон, күн хаамыытынан, үс эргиири оҥорон кэлэллэр.
Кийиит кыыс, киниэхэ көмөлөспүт дьоҥҥо махтанан, эрдэттэн бэлэмнээбит бэлэхтэрин туттарар. Салгыы, кийиит кэргэнин норуотун култууратын тутуһан, кымыһынан, саламаатынан аал уотун аһатар. Күтүөт аҕата эдэрдэри алҕаан туран, уоллаах кыыһы ыал буолбуттарынан эҕэрдэлии кэлбит күндү ыалдьыттары сахалыы астаах, кыынньар кымыстаах, кучу чээйдээх сандалыга ыҥырар. Былыргылыы сиэр-туом саха национальнай муусукатынан – хомус, кырыымпа доҕуһуоллаах ыытыллар.
Доцент Светлана Петрова этэринэн, маннык сиэри-туому ыытыыга ортотунан 80-100 тыһыынча солкуобай барыаҕа. Сахалыы сиэр-туом аныгы урууну ыытыы бастакы түһүмэҕинэн буолуон сөп. Ол кэннэ эрэстэрээҥҥэ да баран бырааһынньыктыахха эмиэ сөп, диир кини.
Вероника Аммосова, СИА.
