Быйыл “Сүөһү аһылыгын дэлэтии” бырагыраама иһинэн Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин, Бүлүү улууһун кыттыгас үбүлээһиннэринэн “Ампаардаах” ХЭУо “Дон” саҥа сиилэстиир улахан уонна туттуллубут японскай бурдук хомуйар дьоҕус комбайннары атыыласта. Сиилэс угар дьаама тутунна.
Бүлүү улууһун Сыдыбыл бөһүөлэгин “Ампаардаах” хаһаайыстыбата биэс сыллааҕыта саҥа хотонугар Новосибирскай уобаластан 100-тэн тахса симментал боруода ынаҕы аҕалтарбыта. Кыһынын элбэх үүтү ыан, улууска, Саха сиригэр холобурга сылдьар биир бастыҥ үлэлээх хаһаайыстыба буолла.
Былырыын эмиэ бу бырагырааманан хаһаайыстыба бааһынаны хорутарга аналлаах “Беларусь” тыраахтары, сиилэс тиэйэргэ уйуктаах прицеп ылбыта, бетон муосталаах, билиитэ эркиннээх сиилэстиир дьаама туттубута, 8 км усталаах бааһына сирин күрүөлээбитэ.
Улуус тыатын хаһаайыстыбатын департаменын салайааччы Павел Иннокентьев быйыл “Сүөһү аһылыгын дэлэтии” бырагырааматыгар улуус 10 мөл. солк. көрбүтүн, министиэристибэ кыттыгас үбүлээһинин кытта бырагыраама уопсай суумата 20,6 мөл. солк. тэҥнэспитин билиһиннэрдэ. Бырагырааманан улууска бааһына сирин оҥоруу, күрүөнү тутуу, тиэхиньикэ атыылаһыыта, сиилэс аныгы дьаамаларын оҥоруу көрүллэр.
“Ампаардаах” хаһаайыстыбаны хара маҥнайгыттан ылсан салайбыт Симон Томскай билигин улууска тыа хаһаайыстыбатын тэрилтэтин биир биллэр салайааччыта буола үүннэ.
— “Дон” диэн сиилэстиир комбайны бырагыраама, онтон бурдук хомуйар дьоҕус комбайны улуус көмөтүнэн ылбыппыт. Сиилэс комбайныгар 950 тыһ. солк. төлөстүбүт, бурдук комбайныгар — 150 тыһ. солк. сиилэс дьааматын тутуннубут.
Даҕатан эттэххэ, быйыл аныгы хотон тутуутун, ынах сүөһү атыылаһыытын бэйэбит өттүбүтүттэн көрүллэр үбүн төлөстүбүт.
Үлэни билиһиннэрдэххэ, былырыын 50 гаа бааһына сирин чөлүгэр түһэрбиппит. Быйыл 200 га сиргэ эбиэс, 50 гектарга ньэчимиэн ыспыппыт, саҥа комбайны үлэлэтэ сылдьабыт, сиилэскэ 750 туонна былааннаахпыт эрээри 800 туоннаны угуохпут, хаалбытын бурдукка таһаарыахпыт, — диэн кэпсээтэ хаһаайыстыба салайааччыта.
“Ампаардаах” салайааччыта Симон Томскай, зоотехник Александра Лаврентьева тыа хаһаайыстыбатын департаменын салайааччытын Павел Иннокентьевы, улуус кылаабынай агрономун Мария Николаеваны, НКИК устар бөлөҕүн эбиэс, ньэчимиэн ыспыт Эбэ, Бахымах бааһыналарыгар сырытыннардылар.
Эбэҕэ саҥа модун комбайн оҕустарбыт эбиэһин мээккэлээн самосвалга кута сырыттаҕына тиийдибит. Урут эргэ комбайҥҥа 4 сыл үлэлээбит Егор Николаев саҥа тиэхиньикэни “айааһыы” сылдьар эбит. Егор аҕата Валерий Николаев сопхуос саҕана сиилэскэ комбайҥҥа сылдьыбыт мэхээник бэрдэ. Онон, Николаевтар удьуор комбайнердар буолаллар.
— Аныгы тиэхиньикэ олус үчүгэй, охсоро киэҥ сири ылар, кабинатыгар кондиционерыгар тиийэ баар, үлэлииргэ табыгастаах, хомуйара быдан түргэн, урукку комбайн курдук буолуо дуо? — диэн бэйэтэ этэринэн “комбайнист” Егор Николаев кэпсээтэ.
Харах ыларын тухары эбиэс, ньэчимиэн ыһыллыбыт күрүөлээх бааһыналарын, хороҕор муостаах күөххэ мэччийэ сылдьарын, көмүс күһүн өҥүн таммалаппыт айылҕатын ураты көстүүтүн көрүөххэ үчүгэй!
Зоотехник Александра Лаврентьева ынахтар төрөөн эрэллэрин, балаҕан, алтынньы ыйдарга маассабай төрүөҕү кэтэһэллэрин, күҥҥэ туонна кэриҥэ үүтү ыан куоракка үүт собуотугар киллэрэллэрин үөрэ-көтө кэпсээтэ.
Ити курдук, сүрүн иэстэрин аахсыбыт, элбэх бааһына сирин оҥостубут, сиилэс сиэтэн биирдии ынаҕыттан 3,5 тыһ. туонна үүтү ыыр “Ампаардаах” хаһаайыстыба инникитин эрэллээхтик көрөр.
Ааптар: Николай КУПРИЯНОВ, «Олох суола» хаһыат, Ulus.media сайт
