Бэс ыйын 9 күнэ Бикипиэдьийэҕэ сурулларынан, Аккредитация күнэ. Бу күнү араас табаардарга сэртипикээт иҥэрэр лабораторияларга болҕомто уураары ХНТ Генеральнай Ассамблеята олохтообут. Сыала-соруга: биирдэ тургутуллубут табаар аан дойду үрдүнэн билинниллиэхтээх, хос тургутууну ааһыа суохтаах.
🔹1534 — Франция айанньыта Жак Картье Хотугу Америка кытылын чинчийэн Сиб. Лаврентий өрүһүн арыйбыт уонна бу сири «Канаада сирэ» диэн ааттаабыт.
🔹1815 — Венатааҕы кэнгириэс түмүктэммит, манна Наполеон сэриилэрин кэннилэриттэн Европа дойдуларын ыккардыларыгар саҥа бэрээдэк олохтоммута.
🔹1739 — Хотугу Муустаах далай кытылын чинчийбитинэн биллибит Харитон Лаптев Дьокуускайтан хоту аттаммыт.
🔹1781 — Джордж Стефенсон төрөөбүт (12.08.1848 өлб.), Англия айааччыта, бастакы паровозтартан биирдэстэрин туппут, бастакы уопсастыбаннай тимир суолу (Дарлингон — Стоктон) туттарбыт киһи.
🔹1922 сыл бэс ыйын 9-10 күннэригэр Арҕаа Хаҥалас Төхтүрүгэр кыһыллар уонна үрүҥнэр ыккардыларыгар улахан суолталаах кыргыһыы буолбута.
🔹1945 — «1941-1945 сс. Аҕа дойду сэриитигэр Германияны кыайыы иһин», «Будапеһы ылыы иһин», «Венаны ылыы иһин», «Варшаваны босхолооһун иһин», «Берлиини ылыы иһин», «Кенигсбери ылыы иһин», «Прааганы босхолооһун иһин» мэтээллэр олохтоммуттар.
Төрөөбүттэр:
🔸1938 — Петр Ильяхов (19.05.2004 өлб.) — Абый Мугурдааҕар ойууннааһыны чинчийбит учуонай, устуоруйа билимин хандьыдаата.
🔸1945 — Прасковья Адамова — СР үтүөлээх артыыһа, Мэҥэ-Хаҥалас улууһун бочуоттаах олохтооҕо.
🔸1971 — Александр Варламов — эбэҥки уос номоҥун чинчийэр учуонай, түмэт диэйэтэлэ, филология билимин хандьыдаата.
Өлбүттэр:
🔹1968 — Эргис — Георгий Гермогенов (03.04.1908 төр.) — саха уһулуччулаах учуонайа, саха уос номоҕун хомуйааччы.
https://sah.wikipedia.org/wiki/Варламов_Александр_Николаевич
https://sah.wikipedia.org/wiki/Бэс_ыйын_9
https://sah.wikipedia.org/wiki/Эргис_Георгий_Иустинович
https://sah.wikipedia.org/wiki/Байкалов_Карл_Карлович
https://sah.wikipedia.org/wiki/Лаптев_Харитон_Прокопьевич
https://sah.wikipedia.org/wiki/«1941-1945_сс._Аҕа_дойду_сэриитигэр_Германияны_кыайыы_иһин»_мэтээл
