29 Кулун тутар 29.03
  • -15°
  • $ 92,26
  • 99,71

Бэс ыйын 10 күнэ. Геральдика, модерн уонна "салгыннаах шина" - Бикипиэдьийэ

09:01, 10 июня 2020
Текст:
Читайте нас на
Яндекс Новости
ЯДВ

Бэс ыйын 10 күнэ — Модерн аан дойдутааҕы күнэ. «Архитектуураҕа, живописька, поэзияҕа, музыкаҕа уо.д.а. модерн истиилин дьоҥҥо билиһиннэрээри бэлиэтэнэр. Аан бастаан 2013 с. Венгрияҕа бэлиэтэммитэ, кэлин Европа дойдулара уонна тэрилтэлэрэ өйөөбүттэрэ. Бу күн истиил икки уһулуччулаах бэрэстэбиитэлэ Антонио Гауди уонна Эден Лехнер күн сириттэн күрэммиттэр«, — диэн суруйар Бикипиэдьийэ дьаһабыла Ньукулай Халан.


Бүгүн Геральдика аан дойдутааҕы күнэ.

🔹1846 — Лондоҥҥа Шотландияттан төрүттээх Роберт Уильям Томсон пневматическай шинаҕа патент ылбыт. Ол эрэн маннык «салгыннаах шина» бу кэмҥэ тарҕамматах. Кэлин 1887 сыллаахха эмиэ шотландец Джон Данлоп бэлисипиэт көлөһөтүгэр пневматическай шина олордору тобулбутугар, дьэ, тарҕаммыт.

🔹1865 — Мюнхеҥҥа Рихард Вагнер «Тристан уонна Изольда» оператын аан бастаан көрдөрбүттэр.

🔹1891 — Араҥы утары эми көрдүүр Англия дьахтара Кэт Марсден кыра этэрээтэ Дьокуускайтан Бүлүүгэ айаннаабыта.

🔹1909 — Канберра куорат олохтоммут — Австралия Сойууһун киинэ.

🔹1909 — Устуоруйаҕа бастакы SOS сигналы «Славония» диэн ааттаах Улуу Британия суудуната Азор арыыларыттан ыыппыт. Бу суудунаҕа айаннаан испит дьон бары быыһаммыттар.

🔹1917 — Украина Киин Раадата Универсал «К украинскому народу на Украине и вне Украины сущему» диэн докумуону ылыммыт. Бу докумуон Украина автономиятын олохтообут.

🔹1940 — Италия Францияҕа уонна Улуу Британияҕа сэриини биллэрбит.

🔹1945 — 1-гы, 2-с Белоруссия уонна 1-гы Украина фроннарын чаастарыттан Германиятааҕы оккупациялыыр сэбиэскэй сэриилэр бөлөхтөрө олохтоммут.

Төрөөбүттэр:

🔸1909 — Марха улууһун II Бордоҥ нэһилиэгэр Степан Бордонскай — «Кыым» 1938-39 сс. эрэдээктэрэ, Саха АССР Араадьыйатын 1952-53 сс. бэрэстээтэлэ, хомуньуус баартыйа диэйэтэлэ. Кэлин Хакасияҕа уонна Чита куоракка үлэлии сылдьыбыта.

🔸1915 — Сол Беллоу (2005 өлб.), АХШ суруйааччыта, Нобель бириэмиэйтин лауреата (1976).

🔸1956 — Розалия Бравина — саха былыргы култууратын чинчийээччи, сахалар көмүүлэрин сиэрин-туомун туһунан суруйууларынан киэҥник биллэр устуоруйа билимин дуоктара, профессор.

🔸1958 — Үөһээ Бүлүүгэ биллиилээх педагог дьиэ кэргэнигэр Дьокуускай куораттааҕы национальнай гимназия өр сыллаах дириэктэрэ, философия билимин хандьыдаата Николай Чиряев төрөөбүт (2018 с. өлб.).

Өлбүттэр:

🔹Б.э.инн. 323 сыллаахха — Александр Македонскай (б.э.инн. 356 с. төр.), Былыргы Греция сэрииһитэ.

🔹1988 — Николай Бойлохов (10.03.1929 төр.) — саха биллиилээх мелодиһа. Норуокка киэҥник биллибит «Туллуктар», «Тыыннаахтар умнубат сыллара» ырыалар ааптардара.

🔹2008 — Чингиз Айтматов (1928 төр.), суруйааччы. Кини айымньылара сахалыы тылбаастаммыттара, Саха тыйаатырын сыанатыгар турбуттара.

🔹2009 — Евдокия Коркина (17.12.1917 төр.) — биллиилээх тюрколог, РСФСР наукатын үтүөлээх диэйэтэлэ, тыл үөрэҕин билимин дуоктара. Саха сиринээҕи тыл, литэрэтиирэ уонна устуоруйа институтун салайбыта.

https://sah.wikipedia.org/wiki/Коркина_Евдокия_Иннокентьевна

https://sah.wikipedia.org/wiki/Бэс_ыйын_10

https://sah.wikipedia.org/wiki/Бойлохов_Николай_Иванович

https://sah.wikipedia.org/wiki/Бравина_Розалия_Иннокентьевна

https://sah.wikipedia.org/wiki/Чиряев_Николай_Константинович

https://sah.wikipedia.org/wiki/Марсден_Кэт

Следите за самым важным и интересным в Telegram-канале и WhatsApp-группе ЯСИА