Баайаҕа Томторугар тутуллуохтаах Моҕол ураһа туостарын тигиигэ быйыл сайын «Мандар Уус» Айылгы уонна Айымньы киинин иһинэн тэрээһиннээх үлэ барда.
«Мандар кыһата» Уһуйуу оскуола иһинэн өрөспүүбүлүкэттэн, «Айыы кыһата» оскуолаттан оҕолор, учууталлар уонна төрөппүттэр таспа туоһу тигиигэ улахан көмөнү оҥордулар. Моҕол ураһа тутуута оннуттан хамсаата.
Атырдьах ыйыгар СӨ үөрэҕириигэ туйгуна, норуот эмчитэ, СӨ норуотун маастара Варвара Тихоновна Васильева салайааччылаах Уус Алдан Бээрийэтин туосчут иистэнньэҥнэрэ Баайаҕаҕа кэлэн, ураһа испэ туоһун тигэн, бүтэрэн бардылар. Иистэнньэҥ Екатерина Николаевна Васильева идэтинэн «Үрүччэ» оҕо саадын иитээччитэ, Саха сирин уус-уран оҥоһуктарын, Уус Алдан улууһун маастара, Елизавета Егоровна Семенова Дьокуускай куораттааҕы «Олененок» оҕо саадын иитээччитэ, Саха сирин уус-уран оҥоһуктарын маастара, Ольга Прокопьевна Томская Уус Алдан улууһун маастара бары биир санаанан салайтаран, айылгыларынан ситимнэнэн, көмөлөһөн барбыттарыттан баайаҕалар үөрэбит, махтанабыт.
Үлэ, түбүк элбэх. Ол эрээри Мандар Уус баҕа санаатын, инникини өтө көрүүтүн олоххо киллэрэригэр саха дьоно-сэргэтэ көмөлөһөргө куруутун бэлэмнэр. «Көмүөл күүһэ – норуот күүһэ» диэн сахаларга олохтон-дьаһахтан тахсыбыт бэргэн этии күн бүгүн олоххо киирэр. Моҕол ураһаны тигиигэ биир бастакынан илиитин ууммут киһиннэн Варвара Тихоновна буолар. Өрөспүүбүлүкэ туосчуттарын түмүүгэ, маастар кылаастары ыытыыга эт илиитинэн тиксэн, ыйан-кэрдэн биэрбит, сүбэ-ама буолбут ытык киһибит буолар.
Испэ туоһу уон биир хонугунан маастардар тигэн бүтэрдилэр. Түмүккэ, «Испэ туос» түмсүү туосчуттарыгар наадалаах сүбэлэри биэрдилэр. Онно Варвара Тихоновна ураһа таспа, испэ туостарын тигиигэ аартыккытын үөһээлэр ыйаллар, бүтэр кэмигэр бүтүөҕэ, илиини араарбакка үлэ кыайыылаах буолар диэтэ.
Былыр баай дьон ураһаны анаан-минээн тигэр иистэнньэҥ дьахталлары мунньаннар, сэттэ сылынан бэлэм буолара үһү. Куолаан, түмсэн тигии барыстааҕын бары билэбит.
