29 Кулун тутар 29.03
  • -15°
  • $ 92,26
  • 99,71

Алтынньы 29 күнэ. Инсульт утары охсуһуу аан дойдутааҕы күнэ - Бикипиэдьийэ

09:01, 29 октября 2020
Текст:
Читайте нас на
Яндекс Новости
ЯДВ

Арассыыйаҕа харабыллыыр сулууспа, Турцияҕа — өрөспүүбүлүкэ, АХШ-ка куоска күннэрэ. Сэбиэскэй сойууска бу күн хомсомуол күнүн бэлиэтииллэрэ.

Инсульт утары охсуһуу күнүн 2006 сыллаахтан 40-тан тахса дойдуга бэлиэтииллэр. Инсултан инбэлиит буолуу, өлүү иккис миэстэҕэ турар. Чөл буолар туһуттан быраастар күҥҥэ чаас аҥарыттан итэҕэһэ суох хамсанар наадатын, үчүгэйдик аһаан, уугун хана утуйан, сөбүгэр эттээх-сииннээх буолары, хаан баттааһынын, холестерины көрүнэри этэллэр. 


Алтынньы 29 диэн Григориан халандаарыгар сыл 303-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 304-c күнэ). Сыл бүтүө 62 күн баар.

Бэлиэ күннэр:

Түбэлтэлэр:

  • 1863 — Швейцарияҕа Кыһыл Кириэс уопсастыбата тэриллибит.
  • 1905 — Байкаалы эргийэр тимир суол үлэҕэ киирбит. Бу иннинэ Транссибиир магыстыраала Байкалга кэлэн быстар этэ, пуойастар күөлү паромунан туорууллара.
  • 1918 — Ыччат бүтүн Арассыыйатааҕы коммунистыы сойууһа (хомсомуол) тэриллибит — ССРС ыччаты түмэр, иитэр тэрилтэтэ. Бу тэрилтэҕэ 14 саастарын туолбут оҕолортон саҕалаан 28-тарыгар диэри ыччаттар киириэхтэрин сөбө. 1977 сыллаахха хомсомуолга 36 мөлүйүөнтэн тахса ССРС олохтоохторо киирэллэр этэ.
  • 1923 — Осман Импиэрийэтэ ыһыллыбытын кэннэ Туурсуйа Өрөспүүбүлүкэтэ тэриллибит. Бастакы бэрэсидьиэнинэн Мустафа Кемал (кэлин ылбыт аата Ататүрк) буолбут.
  • 1933 — Алдан оройуонугар Лебединай рудник үлэҕэ киирбит.
  • 1952 — Саха АССР Миниистирдэрин Сэбиэтэ Дьокуускайга Залогка 350 миэстэлээх киинэ тыйаатыра тутарга уураахтаабыт.
  • 1953 — Саха АССР Миниистирдэрин Сэбиэтин уурааҕынан Нуучча драма тыйаатырыгар кирпииччэ дьиэни тутарга быһарыы ылыллыбыт.
  • 1998 — Аан дойдуга куйаарга көппүт саамай кырдьаҕас киһи, 77 саастаах Джон Гленн, орбитаҕа тахсыбыт. Ону тэҥэ Гленн — АХШ-ка бастакы астронавт (1962 сыллаахха Гагарин уонна Титов кэннилэриттэн көппүтэ).
  • 2003 — Аҕа уонна уол Рерихтар хартыыналарын быыстапката СӨ Комдрагметын быыстапкалыыр саалатыгар аһыллыбыт.
  • 2009 — алтынньы 27—29 күннэригэр «Боронсуустуу саҥарааччыларга Саха сирин уобараһа» («Образ Якутии во франкоязычном мире», «Image de la Yakoutie dans le monde francophone») диэн кэмпириэнсийэни СГУ боронсуус филологиятын кафедрата көҕүлээн ыыппыт.
  • 2015 — Кытай 35 сыл тухары ыытыллыбыт «соҕотох оҕо бэлиитикэтин» түмүктүүрүн туһунан биллэрбит.

Төрөөбүттэр:

  • 1705 — Миллер Герард Фридрих (Арассыыйаҕа кинини Фёдор Миллер диэн ааттыыллар этэ) — XVIII үйэ биир уһулуччулаах чинчийээччитэ, академик, устуорук уонна археограф. Сибиир устуоруйатыгар бастакы билим чинчийиитин суруйбутунан уонна Арассыыйа төрүттэнииттигэр «норманн түөрүйэтин» туруорсубутунан биллэр. Кини сахаларга сыһыаннаах хас да үлэлээх.
  • 1904 — Христофор Шараборин — ил уонна баартыйа үлэһитэ, 1931-1937 сылларга Саха АССР Совнаркомун бэрэссэдээтэлэ.
  • 1968 — Владимир Федоров — Саха сирин бэлиитигэ, Ил Түмэн III уонна IV ыҥырыыларын дьокутаата.

Өлбүттэр:

Следите за самым важным и интересным в Telegram-канале и WhatsApp-группе ЯСИА