Ыам ыйын 26 күнүгэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнин спикерэ Александр Жирков Москваҕа Россия Федерациятын Федеральнай Мунньаҕын Федерация Сэбиэтин бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Галина Карелованы кытта көрүстэ.
Кэпсэтии саҕаланыытыгар Александр Жирков Галина Кареловаҕа биһиги өрөспүүбүлүкэбит субвенция кээмэйин ааҕыыга Саха сирин усулуобуйатыгар сөп түбэһэр үрдэтиллибит коэффициени туттарга туруорсуутун, итиэннэ Уһук Хотугу сиргэ уонна онно тэҥнэниллибит оройуоннарга климат уратытын, айан-сырыы уустугун, нэһилиэнньэ бытанан олоруутун аахсан туран, медицинскэй-санитарнай көмөнү миэстэтигэр оҥорорго «РФ гражданнарын доруобуйаларын харыстыыр төрүттэрин туһунан” федеральнай сокуон 33 уонна 81 ыстатыйаларыгар уларытыыны киллэттэрэр этиилэрин өйүүрүн иһин махтанна. Федерация Сэбиэтигэр сенатордар, РФ Доруобуйа харыстыбылыгар министиэристибэтин, Булгуччулаах медицина страхованиетын федеральнай фондатын, Саха сирин бэрэстэбиитэллэрэ састааптаах оробуочай бөлөх тэриллибитэ. Бу бөлөх ураты усулуобуйалаах сирдэргэ нэһилиэнньэҕэ медицинскэй көмөнү оҥорууга үөскээбит кыһалҕалары сокуонунан быһаарыыга, регионнарга субвенцияны үллэрии ньыматын чопчулуурга үлэлэһэр.
Галина Карелова Саха сирин этиилэрэ медицина страхованиетын территориальнай фондатын үбүн тыырыыга үлэлэһэр үс өрүттээх хамыыһыйа көрүүтүгэр киириэхтээхтэрин туһунан бэлиэтээтэ.
Салгыы Александр Жирков уонна Галина Карелова «Уһук Илиҥҥи гектар туһунан» федеральнай сокуон барылыгар Ил Түмэн киллэрбит, ол эрээри Госдума өйөөбөтөх көннөрүүлэрин уонна этиилэрин туһунан дьүүллэстилэр. Галина Карелова туһааннаах сокуон бастакы түһүмэххэ олоххо киириитин кэтээн көрүүгэ Федерация Сэбиэтигэр тэриллибит оробуочай бөлөҕү салайар. Сокуон ылыллыытыгар кэккэ этиилэр оҥоһуллубуттара уонна итэҕэстэр бааллара ыйыллыбыттара. Онон саҥа сокуон эбии ситэриллэн биэриэн сөп.
Александр Жирков Уһук Илин социальнай-экономическай сайдыытын хааччыйыыга туһуламмыт сокуон барылын концепциятын өрөспүүбүлүкэ өйөөбүтүн туһунан эттэ. Ол эрээри спикер бэлиэтээбитинэн, федеральнай сокуон барылын бастакы уонна иккис ааҕыыга бэлэмнээһиҥҥэ бу концепция сорох өрүттэрин тутуспатылар. Ол иһин сокуон барылыгар көннөрүүлэри киллэриигэ Саха сирэ күүскэ үлэлэстэ. «119 №-дээх федеральнай сокуоҥҥа өрөспүүбүлүкэ көннөрүүлэриттэн үгүстэрэ аахсыллыбыттарын үрдүнэн, сорох этиилэрбит Государственнай Дума сис кэмитиэтигэр уонна Государственнай Думаҕа сүнньүнэн өйөбүлү ылбатылар. Холобур, сокуон түһүмэхтэринэн киириитигэр болдьохтору уһатары туруорсуппутун, бэрт кылгас арыттаах оҥордулар. Бу этии аахсыллыбыта буоллар, сокуон олоххо киириитигэр үөскээбит быһыыны-майгыны кэтээн көрөн, сөптөөх уларытыылары уталыппакка киллэриэххэ сөп этэ», — диэтэ Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлэ.
Маны сэргэ Александр Жирков бэриллэр учаастактарга үлэ ханнык көрүҥүнэн дьарыктанар көҥүллэнэрин чопчулуур туһунан кэпсээтэ. Ол курдук, мас кэрдэргэ анаан сир бэриллиэ суохтаах. Итиэннэ Саха сирин-уотун баһыйар өттө сиртэн хостонор баайдааҕар чинчийиллэ илигинэн, чааһынай бас билиигэ саппаастаах сирдэр түбэһиэхтэрин сөбө долгутар. Кэпсэтии кэмигэр сир участактарын судургутуллубут бэрэдэгинэн үллэрии боломуочуйаларын субъектарга биэрэр тоҕоостооҕун туһунан этилиннэ. Саҥа сокуоҥҥа сир учаастагын Уһук Илин субъектарыгар олорооччуларга эрэ бас билиигэ бэриллиэхтээҕин туһунан нуорма олохтоммотох. Онон биэс сылынан бу гектары олохсуйа көһөн кэлбит эрэ дьон бас билиигэ ылалларын Саха сирэ туруорсар. Ил Түмэн спикерэ сири үллэрии РФ субъектарын нормативнай-правовой акталарынан бигэргэтиллиэхтээхтэрин туһунан этэр.
Галина Карелова Ил Түмэн спикерин этиилэрин өйөөтө уонна Государственнай Думаҕа сокуон оҥоһуллуутугар аахсыллыбатах өрөспүүбүлүкэ көннөрүүлэрин Федерация Сэбиэтин оробуочай бөлөҕө болҕомтоҕо ылыаҕын бэлиэтээн эттэ. Галина Карелова салайар оробуочай бөлөҕүн састаабыгар Федерация Сэбиэтин, РФ Тутууга, ОДьКХ-га министиэристибэтин, РФ Уһук Илини сайыннарыыга министиэристибэтин, Уһук Илиҥҥэ киһи хапытаалын сайыннарыыга агентство бэрэстэбиитэллэрэ киирбиттэрэ.
Александр Жирков Федерация Сэбиэтин оробуочай бөлөҕүн састаабыгар Саха Өрөспүүбүлүкэтин бэрэстэбиитэллэрин киллэттэрэргэ этии оҥордо. Федерация Сэбиэтин вице-спикерин кытта барыллаан сөбүлэһиинэн Саха сириттэн оробуочай бөлөх састаабыгар Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков уонна СӨ баай-дуол, сир сыһыаннаһыыларыгар миниистирэ Евгения Григорьева киириэхтэрэ. «Федерация Сэбиэтин оробуочай бөлөҕө бэрт ыгым кэмҥэ үлэлиэ, бэс ыйын 3 күнүгэр диэри субъектартан этиилэри түмэн салгыы көрүүгэ бэлэмниэхтээх”, — диэтэ Александр Жирков.
Саха сирин парламенын спикерэ Ил Түмэн этиилэрин Галина Карелова салайар оробуочай бөлөҕөр тириэртэ.
