Мэҥэ Хаҥалас дьоно-сэргэтэ төрүттэриттэн илдьэ кэлбит үлэҕэ үгэстэрин өрө тута сылдьалларын “Сахамедиа” холдинг суруналыыстара олус хайгыы көрдүбүт. Сирдэригэр-уоттарыгар олус ытыктабыллаахтык сыһыаннаһалларын бэлиэтээтибит. Өбүгэлэрин алаастарын сыа-сым курдук үллэстэн, дьаһанан-дьүһэнэн олороллоро атыттарга холобур буолуох курдук. Бүгүҥҥү “Улуус пааспарыгар” Гаврил Петрович Пивоваров алааһын туһунан суруйабыт. Кини бэйэ бас билэр сирдээҕэ олус үчүгэй диэн кэпсиир.
Пивоваровтар Майаҕа олорон хаһаайыстыба туталлара. Ити эрээри дьиэ таһыгар иитиигэ турар сибиинньэ, ынах, куурусса сыта-сымара, көрүүтэ-истиитэ да соччо табыгаһа суоҕа. Ол иһин дэриэбинэттэн тэйиччи сир ылар туһунан толкуйдууллар. Ити эрээри улуус иэнэ кыараҕаһынан, сөп түбэһэр сир тута көстүбэт. Хас эмэ сыл сыралаһан, бу алааһы булан, ыйыталаһаллар. Хаһаайына биллибэт диэн буолар. Тута докумуоннаһан, бастаан арендаҕа ылан, устунан бэйэ бас билиитигэр суруттаран, сирдэнэн хаалаллар. Дьиэ кыыла-көтөрө көҥүл көччүйэригэр ортотугар күөллээх олус бэртээхэй 10-тан тахса гектардаах сиргэ олохсуйаллар.
Тулата ойуурдаах, күөлүгэр эмис соболоох алааһы 1999 ылан оҥостоллор, олус сөбүлүүллэр. Онон өбүгэлэриттэн хаалбыт сирдэрэ суох Пивоваровтар олус табыллаллар. Манна эбии Табаҕа диэки ферма аттынан эмиэ сир ылаллар. Үүккэ чугас буоллуннар диэн сибиинньэлэрин онно сайылаталлар. Сибиинньэлэрин аһыгар судаарыстыбаттан көрүллэр субсидияларын туһаналлар.
Хаастара, кустара, кууруссалара, козалара алаастарыгар бааллар. Манна биир ыанар ынаҕы туталлар, үүтүн иһэллэр, быырпахтыыллар, күөрчэхтииллэр. Түргэнник ситэр салаалара бастаан дохуот киллэриэх курдук буолан иһэн, бурдук сыаната үрдээн, тохтоон хаалар. Ол иһин пиэрмэр билигин барыһырар туһунан буолбакка, хаһаайыстыбаны чөл хаалларар туһугар үлэлиир. Оҕолоро, сиэннэрэ сибиэһэй, доруобай аһы сииллэригэр ордук болҕомтотун уурарга дылы.
Бурдук кыһалҕатын быһаарар сыалтан, 10 гектардаах бааһына ылан быйыл бэйэлэрэ сиэмэ ыстылар. Өссө ол сирдэрин тулатыгар оттуур сирдээх, онон бары өттүнэн табыгастаах курдук. Үүнүү биэрдэҕинэ көтөр-сүүрэр аһын толуйууга абыраныах эбиттэр. Гаврил Петрович этэринэн, үүнүү “син” курдук.
Хаһаайыстыба үлэтигэр дьиэ кэргэнинэн сылдьаллар. Үлэтин да кыайа туталлар, аһынан да тутайбаттар. Хаһаайын этэринии, “барыта биир хочуол”. Аҕа Пивоваров бэйэтин кэмигэр ыраах айан суоппара. Төһөлөөх элбэх таһаҕаһы тиэйбитин-таспытын оччолордооҕу кэм бэйэтэ билэн эрдэҕэ. Биэнсийэҕэ тахсан эрэ баран, бу пиэрмэр буолбута. Кэргэнэ барахсан олохтон туораахтаабыта. Онон билигин аҕаларын, эһэлэрин тула уон оҕо элбээн-тэнийэн мусталлар.
Тыа хаһаайыстыбатын эйгэтигэр анал үөрэхтээх икки уол баар. Ити эрээри саамай сыстаҕастара, сөбүлээн дьарыктанааччылара – Петя. Эдэр киһи ананан төрөөбүт курдук: кыайыгас-хотугас, эрдэһит, кыылы-сүөлү, айылҕаны сөбүлүүр. “Быйылгыттан хаһаайыстыбаны Петябар туттарар былааннаахпын. Бэйэм наставник курдук сылдьыам”, — диир Гаврил Петрович.
— Бу эһиги курдук тэринэн олорууга саамай сүрүнэ туох нааданый?
— Тыа сиригэр сүрэхтээх, үлэһит уонна сирдээх эрэ буолуохха наада. Оччоҕо тугуҥ барыта баар. Сиртэн тахсар буоллаҕа бурдугуҥ, сүөһүҥ, — диир хаһаайын.
Мэҥэ Хаҥалас алаастара, ходуһалара бэйэ-бэйэлэригэр быысаһан, үллэһиккэ баран, быйаҥы биэрэ сыталлар. Ким да туораттан кэлэн орооспот. Пивоваровтар сайылыктарыттан, кыһын эмиэ кэлэ сылдьыах буолан, пакаалаһан тахсан бардыбыт. Алаас барахсан…
