29 Кулун тутар 29.03
  • -12°
  • $ 92,26
  • 99,71

47 киилэни бырахпыт Василий Данилов

11:53, 10 февраля 2017
Текст:
Читайте нас на
Яндекс Новости
ЯДВ

 Ыччат министиэристибэтин үлэһитэ Василий Данилов үлэтин-хамнаһын, олоҕун дьаһаҕын туһунан хаһыат ааҕҕааччыларыгар билиһиннэрдэ. Ол туһунан сиһилии edersaas.ru ааҕыҥ.


— Василий, кимтэн кииннээх хантан хааннаах уол оҕото буолаҕыный?

Таатта улууһун Чымнаайы нэһилиэгиттэн төрүттээхпин. Алын кылааһы Чымнаайытааҕы саха тылын уонна саха култууратын дириҥэтэн үөрэтэр Бэс Дьарааһын аатынан ааптарскай оскуолаҕа алын кылааска үөрэммитим. Сэттис кылааска үөрэнэ сылдьан улуус киинигэр Ытык Күөлгэ көһөн киирбиппит. Онно музыка оскуолатыгар художественнай кылааһы туйгуннук  үөрэнэн бутэрбитим. Тохсус кылааска Тааттатааҕы техническай лицейгэ киирбитим. Черчение, математика, физика курдук сүрүн предметтэри чиҥэтэн, дириҥник үөрэппиппит. Уруһуйдуур дьоҕурдаах буоламмын, үөрэҕим кэнниттэн архитектурнайга туттарсан, 2003 сыллаахха Красноярскайдааҕы архитектурнай академияҕа киирбитим. Үс сыл олус үчүгэйдик үөрэммитим. Ол үөрэнэр кэммэр кэргэммин, олоҕум аргыһын көрсүбүтүм. Үөрэнэ сылдьан үлэлиирим. Үөрэҕи уонна үлэни аттарар, улахан куоракка кэккэ ыарахаттардаах буолан, уопсай сүбэнэн дойдубутугар көһөргө быһаарыммыппыт. 2006 сыллаахха кэлэн  Саха судаарыстыбаннай университетын инженернэй-техническай факультетыгар эбии эксээмэн туттаран үөрэхпин саҕалаабытынан барбытым. Кэргэним Тыа хаһаайыстыбатын академиятыгар үөрэнэ киирбитэ. 2010 сыллаахха иккиэн үөрэхпитин бүтэрбиппит.

— Устудьуоннуу сылдьан тутуу этэрээтигэр аан маҥнай хайдах кэлбиккин кэпсээ эрэ.

Эдэр ыал буоларбыт быһыытынан, олохпутугар ыарахаттары көрсөрбүт. Дьоммун, дьиэ кэргэммин аһатыахпын наада этэ. Куруусчутунан даҕаны үлэлии сылдьыбытым, араас үлэни барытын боруобалаабытым. Арай биир үтүө күн биллэрии көрө олороммун «ыччат наада, тимир гарааһы мууһун көйөн оруур үлэ баар» диэн биллэриини көрдүм. Төлөпүөн нүөмэрэ баарыгар эрийдим, онуоха икки чааска бу аадырыска кэлээр диэн мэрияны ыйдылар. Биллэриинэн тиийбитим, куораттааҕы ыччат тэрилтэтин бырабылыанньатын салаата буолан биэрдэ. Георгий Куркутовтаах араас хайысханан ыччаты үлэлэтэ олороллор эбит. Бу санаатахпына, ол саҕана ыччат улахан көҕө суох эбит. Онуоха Георгийдаах араас ньыманан ыччаты бэйэлэригэр тардан түмпүттэр эбит. Кинилэр «За чистый город» диэн акция тэрийэ сылдьаллар этэ. Дьэ онтон саҕаламмыта, тутар этэрээттэргэ үлэм. Мин тиийиибэр тутар этэрээт үлэтэ саҕаламмыта ырааппыт этэ эрээри, олох чиҥник атаҕар тура илик кэмэ этэ. «За чистый город» диэн акцияҕа киирсэммин, биир дойдулаахтарбын, бииргэ үөрэнэр оҕолорбун мунньан бэйэм этэрээт тэринэн үлэбитин саҕалаабытынан барбыппыт. Дьокуускай куорат бөҕүн-саҕын ыраастыыбыт, ол үлэбит түмүгүнэн, мин хамаандам «Бастыҥ этэрээт» диэн үрдүк ааты сүгэри ситиспитэ. Онтон тирэҕирэн, ыччаты түмүөхпүн сөп эбит, үлэ тахсыыһык диэн санааттан, 2007 сыл сааһыттан Гаврил Семеновтыын билсэн, тутар этэрээт үлэтэ хайдах сөпкө барыахтааҕын туоһулаһан, сүбэ-ама ылан «Файтерс» диэн 15 киһилээх этэрээт тэриммиппит. Ол саас дойдубун Чымнаайыны уу ылбыта, онно дуогабар түһэрсэн саҥардар сыаллаах-соруктаах үлэлии тахсыбыппыт. Кэргэним эмиэ хамаандабар киирсэн повардаабыта. 2009 сыллаахха СГУ штабын салайааччыта буолбутум. 2009 сыллаахха биһиги үлэлиир кэммитигэр Софрон Попов салайааччылаах бастакы этэрээт Сочига үлэлии барбыта. Үөрэхпин 2010 сыллаахха бүтэрэбин уонна ыччат министиэристибэтигэр миэстэ тахсан министиэристибэҕэ үлэҕэ киирэн, күн бүгүнүгэр диэри үлэлии-хамныы сылдьабын.

— Үлэһит киһи дьиэҕэр көстөн ааһарыҥ ахсааннаах буолуо? Дьиэ кэргэниҥ туһунан кэпсээ.

Дьиэбэр көстөрүм чахчы аҕыйах. Кэргэним омугунан тувинка, икки оҕолоохпут. Кэргэним сахалыы саҥарар, өйдүүр. Оҕолорум сахалыы саҥараллар, өйдүүллэр, уолум сахалыы оҕо саадыгар сылдьар.

— Спордунан хаһааҥҥыттан дьарыктанаҕын? Эйигин ыйааһынын биллэ түһэрбит дииллэр. Ол чахчы дуо?

Урут, үлэлии сылдьан, спордунан олох дьарыктаммат этим. Наар ыксал-тиэтэл, сарсыарда эрдэ туран аһаабакка бараҕын, киэһээ хойут утуйаргар кэлэҕин. Онно сыыһа-халты аһааһын ханна барыай? Ол сылдьан доруобуйабын сатарыппыт эбиппин. Кыайан түргэнник хаампат, сиһим ыалдьар буолбута, тыынарым-хамсанарым ыараан киирэн барбыта. Бэйэм сааспар сөбө суох туруктаммытым. Онтон ыксаан 2014 сыллаахха доруобуйабын тиийэн көрдөрбүппэр, быраастар ис уорганнарыҥ сыанан бүрүллүбүттэр диэн соһуппуттара. Сирэйим кубархай, хааным аналиһа куһаҕан этэ. Маннык туруктаах сырыттаххына, сиэттэргин көрөр дьолуҥ суох буолсу, сүрэҕиҥ тохтоон өлүөҥ диэбиттэрэ (күлэр). Онуоха эмтээҥ, эпэрээссийэлээҥ диэбиппэр, барыта бэйэҥ илиигэр баар, доруобуйаҕын бэйэҥ көннөрөр кыахтааххын диэн баран ааны сабан кэбиспиттэрэ.

— Эн санааҕар уларыйыы баар дуо?

Спорт дьайыыта улахан. Киһи үлэлиирин тухары стресс син биир ылар, сылайар, ниэрбинэйдиир. Онтон спортсаалаҕа тиийэн баран ол туһунан умнан, дьарыктанаҥҥын туох баар куһаҕаҥҥын барытын хааллараҕын. Тас көрүҥүҥ, доруобуйаҥ, настарыанньаҥ барыта көнөр. Ону кытта тэҥҥэ бэйэҥ оҕолоруҥ аймахтарыҥ, бииргэ үлэлиир дьонуҥ сыһыаннара уларыйар, тулалыыр эйгэҥ тосту тупсар, сырдыыр эбит. Бастаан спортсаалаҕа тиийэр миэхэ ыарахан этэ. Саалаҕа киирэрбэр 140 киилэлээҕим. Дэлби уойан хаалбыппын, тугу да сатаабаппын. Киирбитим, арай, кыраһыабай бэйэлээх кыргыттар, уолаттар дьарыктана сылдьаллар. Оттон мин сатаан сүүрбэппин даҕаны. Бэлэсипиэккэ олорон нэһиилэ тэбэбин эрэ. Биир сыл устата дьарыктанан ыйааһын бөҕөтө бырахпытым, тиэхиньикэтин билбитим. Социальнай ситим нөҥүө спордунан дьарыктанарбын сырдатар буолбутум, санаабар ыччат көрөн холобур оҥостуо диэн. Онтон кэргэним, үөлээннээхтэрим тэҥҥэ сылдьар буолбуттара. Онон спорт саала элбэҕи биэрдэ. Билигин нэдиэлэҕэ биэстэ дьарыктанабын, кардио-сүүрүү үстэ, тимири, штанганы кытта хачыктаһабын. Ол быыһыгар кыралаан хапсаҕайы, тутум эргиири боруобалыыбыт. Дьон үксэ «бириэмэ суох» диир эрээри, дьиҥэр, оннук буолбатах, баҕалаах буоллаххына, бириэмэ хаһан баҕарар баар, киһи баҕарар дьарыгар бириэмэ булар эбит. Спордунан дьарыктанар дьон мин этиибин бигэргэтэллэр. Өрөспүүбүлүкэбит салалтата «Азия оҕолоро» оонньуулар чэрчилэринэн оҕолору, ыччаты, нэһилиэнньэни спорка угуйар политиката дьэ сайдан эрэр дии саныыбын. Хас хардыы аайы спортсаала, усулуобуйа барыта баар, баҕалаах эрэ буолуохха наада.

— Сарсыарда эрдэ бараҕын, киэһээ хойут кэлэҕин, онтуҥ дьиэ кэргэҥҥэр ыараханнык дьайбат дуо?

Өрөбүллэрбин дьиэ кэргэммэр аныыбын. Дьиэ кэргэним таһынан аны бултуурбун балыктыырбын сөбүлүүбүн. Эр киһи дьиэҕэ сыппакка бултуохтаах, үлэлиэхтээх, сүүрүү-көтүү үөһүгэр сылдьыахтаах дии саныыбын. Онон ычакка этиэм этэ: дойдугутугар бэриниилээх буолуҥ, өбүгэлэргит үгэстэрин ытыктааҥ, үлэлиир үлэҕитин суобастаахтык толоруҥ, общественнай үлэҕэ кыттыһыҥ, доҕотторгутун сыаналаан, күнтэн-күн саҥаны билэ-көрө сатааҥ, чөл олоҕу тутуһуҥ, спордунан дьарыктаныҥ!

Следите за самым важным и интересным в Telegram-канале и WhatsApp-группе ЯСИА